Kem chống nắng là một trong những sản phẩm chăm sóc da không thể thiếu, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nắng nóng như ở Việt Nam. Tuy nhiên, trên bao bì các sản phẩm thường xuất hiện hàng loạt chỉ số như SPF, PA, Broad Spectrum… khiến nhiều người bối rối không biết ý nghĩa thật sự của chúng là gì. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ chi tiết từng chỉ số của kem chống nắng để sử dụng sản phẩm một cách khoa học và an toàn nhất.

Ảnh hưởng của ánh nắng với làn da

Tia UV (Ultraviolet – tia cực tím) là một loại bức xạ điện từ có trong ánh sáng mặt trời, tuy mắt thường không thể nhìn thấy nhưng lại có ảnh hưởng trực tiếp đến làn da và sức khỏe con người. Tia UV được chia thành ba loại chính:

Tia UVA (chiếm khoảng 95% tia UV đến trái đất): Xuyên sâu vào lớp hạ bì của da, là nguyên nhân chính gây lão hóa da, nếp nhăn, sạm nám và tăng sắc tố. Có thể xuyên qua kính và quần áo mỏng.

Tia UVB (chiếm khoảng 5%): Tác động chủ yếu đến lớp biểu bì (bề mặt da) gây cháy nắng, bỏng da và có thể làm tổn thương DNA trong tế bào da. Là nguyên nhân chính gây ung thư da nếu tiếp xúc quá mức.

Tia UVC: Là tia mạnh và nguy hiểm nhất, nhưng may mắn là bị tầng ozone hấp thụ hoàn toàn nên không đến được trái đất.

Lợi ích của tia UV:

  • Hỗ trợ tổng hợp vitamin D, dưỡng chất quan trọng giúp xương chắc khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện tâm trạng.
  • Tia UV, đặc biệt là UVA, trong liều lượng kiểm soát, được ứng dụng trong điều trị các bệnh như vảy nến, bạch biến, chàm, nhờ khả năng ức chế phản ứng viêm.
  • Tia UV có tính sát khuẩn mạnh, được dùng để khử trùng nước, dụng cụ y tế, hay không khí trong phòng bệnh.

Tuy nhiên nếu tiếp xúc thường xuyên và với cường độ lớn, tia UV sẽ gây ra những tác hại như:

  • Tia UVA phá vỡ collagen và elastin dưới da, làm da nhăn nheo, chảy xệ, sạm màu.
  • Tiếp xúc với tia UVB mạnh trong thời gian dài có thể làm da đỏ rát, đau, thậm chí phồng rộp.
  • Tia UV kích thích tế bào sản sinh melanin quá mức, gây nám, tàn nhang, đồi mồi.
  • Gây tổn thương DNA tế bào da, từ đó dẫn đến đột biến tế bào và tăng nguy cơ ung thư da, đặc biệt là u hắc tố ác tính.
  • Tiếp xúc nhiều với tia UV có thể gây đục thủy tinh thể, viêm giác mạc hoặc thoái hóa điểm vàng.
da bi chay nang - 1

Tiếp xúc nhiều với ánh nắng khiến da cháy sạm

Các chỉ số của kem chống nắng bạn cần biết

Việc hiểu rõ các chỉ số sẽ giúp bạn tìm được loại kem chống nắng phù hợp,  tránh tình trạng chọn sản phẩm quá nhẹ khiến da không được bảo vệ, hoặc quá mạnh gây bí da, kích ứng.

Chỉ số SPF (Sun Protection Factor) 

SPF là chỉ số đo lường khả năng chống cháy nắng do tia UVB, loại tia gây cháy nắng, bỏng da, tổn thương bề mặt, và là một trong những nguyên nhân chính gây ung thư da.

SPF không đơn giản chỉ là con số, mà còn biểu thị thời gian kem chống nắng bảo vệ da.
 Công thức tính ước lượng: Thời gian da được bảo vệ = SPF × 10–15 phút

Theo FDA thì 1 SPF tương đương với 15 phút làn da được bảo vệ khỏi tia UVB trong điều kiện tiêu chuẩn: sử dụng đủ lượng kem chống nắng và không vận động mạnh hoặc trong môi trường khô ráo. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ số SPF càng cao thì thời gian bảo vệ da dưới nắng càng lâu. Chỉ số SPF thấp nhất hiện nay là 15 và cao nhất là 100.

  • SPF 15: Lọc khoảng 93% tia UVB
  • SPF 30: Lọc khoảng 97% tia UVB
  • SPF 50: Lọc khoảng 98% tia UVB
  • SPF 100: Lọc khoảng 99% tia UVB

Ví dụ, kem chống nắng SPF 30 có thể bảo vệ bạn: 15 phút x 30 = 450 phút (~7 tiếng) trong “điều kiện tiêu chuẩn”. Tuy nhiên, mồ hôi, nước, ma sát sẽ làm giảm hiệu quả này, nên cần thoa lại sau mỗi 2–3 giờ.

Lưu ý: Sự chênh lệch hiệu quả giữa SPF 30 và 50 là rất nhỏ, nhưng khả năng gây bí da, kích ứng lại tăng nếu dùng SPF quá cao không cần thiết. SPF 15-30 thích hợp dùng hàng ngày, làm việc trong văn phòng, đi chợ ngắn…Còn SPF 50 trở lên dành cho các hoạt động ngoài trời, đi biển, chơi thể thao, phơi nắng lâu.

Kem chống nắng sebamed – www.sebamed.com.vn

Các chỉ số của kem chống nắng quan trọng

Chỉ số PA (Protection Grade of UVA) 

Chỉ số của kem chống nắng tiếp theo là PA. Đây là chỉ số đo lường khả năng chống tia UVA của sản phẩm, tia gây lão hóa da, sạm nám, và tổn thương sâu bên trong da.

Chỉ số PA thường đi kèm dấu “+” để biểu thị mức độ bảo vệ:

  • PA+: Bảo vệ ở mức thấp
  • PA++: Bảo vệ ở mức trung bình
  • PA+++: Bảo vệ ở mức cao
  • PA++++: Bảo vệ ở mức rất cao

Với môi trường nắng nhiều như ở Việt Nam, bạn nên chọn kem chống nắng có PA+++ trở lên để đảm bảo làn da được bảo vệ tốt trước tác động của tia UVA.

Trên thực tế, hiệu quả cũng giảm nhanh nếu tiếp xúc với nước, mồ hôi hoặc ánh nắng gắt kéo dài, nên vẫn cần thoa lại định kỳ sau mỗi 2–3 giờ.

Ngoài hai chỉ số trên, bạn cũng nên ưu tiên sản phẩm có nhãn “Broad Spectrum” (phổ rộng) để bảo vệ da toàn diện khỏi cả tia UVA và UVB.

Chỉ số SPF và PA càng cao càng tốt cho da?

Nếu tuýp kem chống nắng bạn đang dùng chỉ ghi chỉ số SPF thì nó chỉ có thể chống được tia UVB rồi. Nhưng “éo le” thay, tia UVA lại là một trong những “thủ phạm” chính gây ung thư da. Nên để bảo vệ da một cách trọn vẹn thì nên lựa chọn loại kem chống nắng có chứa cả 2 chỉ số SPF và PA nhé.

goi y cach dung kem chong nang sebamed 1 - 2

Kem chống nắng Sebamed

Tuy nhiên cũng cần lưu ý không phải SPA và PA càng cao thì càng tốt cho da đâu nhé. Điều này đồng nghĩa với khả năng loại kem chống nắng đó chứa nhiều chất hóa học khiến da bị khô, kích ứng và nhạy cảm hơn.

Vì thế, nên căn cứ vào tính chất da và mục đích sử dụng để chọn cho mình loại kem chống nắng phù hợp. Ví dụ bạn có da mỏng dễ dị ứng, hoặc sử dụng hằng ngày khi ngồi văn phòng thì chỉ cần SPF từ 25 đến 35, PA++ là đủ. Còn khi đi ngoài trời nhiều hoặc đi biển thì SPF từ 40 đến 50, PA+++/++++ sẽ là lựa chọn an toàn hơn.

Cách sử dụng tốt nhất các chỉ số của kem chống nắng

UVB và UVA đều có thể tác động lên da ngay cả khi trời râm mát, nên hãy nhớ thoa kem chống nắng bất cứ khi nào cần ra ngoài trời trong khoảng từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều. 

Để “tối ưu hoá” khả năng chống nắng, hãy thoa kem 20 phút trước khi ra ngoài và thoa lại sau mỗi 2 giờ, hoặc sau 1 giờ nếu bạn “quẩy tung” dưới nước hoặc đổ nhiều mồ hôi.

Khả năng chống nắng sẽ đạt hiệu quả tối đa nếu bạn thoa đúng lượng kem cần thiết. Cần khoảng 1g cho vùng da mặt và gấp 4 lần cho vùng cổ, hai cánh tay và hai chân.

Cả SPF và PA đều là những chỉ số của kem chống nắng cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Hiểu đúng và chọn lựa kem chống nắng phù hợp với mức độ tiếp xúc tia UV sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ lão hóa, sạm nám và ung thư da, đồng thời duy trì làn da khỏe mạnh lâu dài.