Viêm nhiễm phụ khoa và những điều cần biết

Viêm nhiễm phụ khoa là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến mà hầu hết phụ nữ đều gặp phải ít nhất một lần trong đời. Tình trạng này không chỉ gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe sinh sản nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tổng quan về viêm nhiễm phụ khoa và những điều quan trọng mà mỗi phụ nữ cần nắm rõ để bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Viêm nhiễm phụ khoa là gì?

Viêm nhiễm phụ khoa là tình trạng viêm, nhiễm trùng xảy ra tại các cơ quan sinh dục nữ như âm đạo, âm hộ, cổ tử cung, tử cung, vòi trứng hoặc buồng trứng. Nguyên nhân gây viêm nhiễm có thể là do vi khuẩn, nấm, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập và phát triển trong môi trường vùng kín, đặc biệt khi sức đề kháng suy yếu hoặc vệ sinh không đúng cách.

Theo thống kê của Bộ Y tế thì hiện nay có đến 90% phụ nữ Việt Nam đang mắc các bệnh về viêm nhiễm phụ khoa, mỗi năm số ca tăng lên từ 15-27%. Điều đáng lo ngại nhất là bệnh này xảy ra không chỉ với phụ nữ đã lập gia đình mà đang ngày một trẻ hóa, bắt gặp cả ở những thiếu nữ chưa từng quan hệ tình dục do thiếu kiến thức, thông tin về cách chăm sóc sức khỏe bản thân.

Các biểu hiện thường gặp của viêm nhiễm phụ khoa bao gồm: khí hư bất thường (có màu, mùi lạ), ngứa ngáy, đau rát vùng kín, tiểu buốt, tiểu rắt hoặc đau khi quan hệ. Tùy vào mức độ và vị trí viêm mà các triệu chứng có thể khác nhau. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm nhiễm phụ khoa có thể lan rộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản, thậm chí dẫn đến vô sinh. Vì vậy, việc nhận biết sớm và điều trị đúng cách là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe phụ nữ.

Dấu hiệu viêm nhiễm phụ khoa

Viêm nhiễm phụ khoa có thể biểu hiện bằng nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ viêm. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp nhất mà chị em phụ nữ cần chú ý:

Khí hư bất thường và có mùi hôi

Bình thường, khí hư sẽ có màu trắng trong như lòng trắng trứng gà và không mùi. Khi bị viêm nhiễm phụ khoa, khí hư sẽ thay đổi màu sắc chuyển sang màu vàng, xanh, trắng đục hoặc nâu. Ngoài ra còn tăng lượng khí hư ra nhiều hơn bình thường, gây cảm giác ẩm ướt khó chịu.

Bên cạnh đó còn có mùi hôi tanh, nồng hoặc chua , thường rõ nhất sau khi quan hệ tình dục hoặc vào cuối ngày. Kết cấu khác lạ, có thể đặc quánh, loãng như nước, lợn cợn hoặc dạng bã đậu.

Ngứa ngáy, nóng rát vùng kín

Đây có lẽ là dấu hiệu điển hình và xuất hiện gần như đầu tiên khi bị viêm nhiễm phụ khoa. Cảm giác ngứa liên tục hoặc theo từng đợt, đặc biệt vào ban đêm. Có thể đi kèm với nóng rát, nhất là khi mặc đồ lót chật hoặc vệ sinh vùng kín. Tình trạng này thường do nhiễm nấm hoặc kích ứng, cơn ngứa tăng cường và dày đặc hơn vào buổi tối. Khi gãi sẽ vô tình làm vùng kín bị tổn thương nặng nề hơn. 

Đau khi quan hệ tình dục

Cảm giác rát, đau sâu hoặc đau ở cửa âm đạo khi quan hệ. Thường là hậu quả của niêm mạc âm đạo bị tổn thương, viêm nhiễm hoặc do khô âm đạo khi nội tiết suy giảm. Lâu dần có thể làm giảm ham muốn tình dục và gây căng thẳng tâm lý, kèm chảy máu nhẹ hoặc khó chịu kéo dài sau khi giao hợp.

Rối loạn tiểu tiện

Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu đau hoặc có cảm giác buồn tiểu liên tục. Cảm giác như chưa tiểu hết, buốt từ trong ra ngoài, có thể kèm nước tiểu đục hoặc có mùi khai mạnh. Dấu hiệu này dễ nhầm với viêm đường tiết niệu nhưng khi đi kèm khí hư bất thường hoặc đau bụng dưới, cần nghĩ đến viêm nhiễm phụ khoa.

Đau vùng bụng dưới hoặc vùng chậu

Cảm giác đau âm ỉ, căng tức hoặc đau nhói từng đợt. Đau có thể lan sang hai bên hông, thắt lưng hoặc xuống đùi. Thường gặp trong các bệnh viêm tử cung, viêm phần phụ  như vòi trứng, buồng trứng. Nếu đau nhiều khi gần đến kỳ kinh, có thể liên quan đến viêm dính vùng chậu, đây một biến chứng nặng.

Chảy máu âm đạo bất thường

Khi viêm nhiễm phụ khoa sẽ ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt, sau khi quan hệ hoặc sau mãn kinh. Lượng máu ít nhưng kéo dài, đôi khi lẫn trong khí hư. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm như viêm lộ tuyến, polyp cổ tử cung, viêm nội mạc tử cung, thậm chí ung thư cổ tử cung nếu kèm mùi hôi nặng.

Chu kỳ kinh nguyệt rối loạn

Chu kỳ kinh nguyệt đến sớm, trễ hoặc kéo dài bất thường. Lượng máu kinh thay đổi, máu đen sẫm, vón cục hoặc có mùi hôi. Có thể do viêm nhiễm ảnh hưởng đến nội tiết hoặc niêm mạc tử cung. Cùng với đó là kèm theo triệu chứng mệt mỏi, đau lưng, khó chịu.

Lưu ý: Một số trường hợp viêm nhiễm phụ khoa có thể không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Do đó, chị em nên khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần để kịp thời phát hiện và điều trị sớm các bất thường, bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.

Nguyên nhân gây viêm nhiễm phụ khoa

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm cả yếu tố sinh lý, môi trường sống, thói quen sinh hoạt và tác nhân bệnh lý. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

Vệ sinh vùng kín không đúng cách

Không rửa vùng kín hàng ngày hoặc rửa quá nhiều lần làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên. Thụt rửa sâu vào âm đạo làm tổn thương niêm mạc và phá vỡ độ pH sinh lý, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại xâm nhập. Ngoài ra, dùng sản phẩm vệ sinh có độ pH cao, chứa hương liệu mạnh hoặc hóa chất dễ gây kích ứng và viêm nhiễm.

Quan hệ tình dục không an toàn

Không sử dụng bao cao su, quan hệ với nhiều người hoặc bạn tình không rõ tình trạng sức khỏe dễ dẫn đến lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục. Hoặc quan hệ thô bạo gây tổn thương mô mềm vùng kín, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Vệ sinh kém trước và sau quan hệ cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển.

Thay đổi nội tiết tố

Mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh hoặc đang cho con bú dẫn tới hormone estrogen suy giảm khiến niêm mạc âm đạo mỏng, khô và dễ tổn thương, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Sử dụng thuốc tránh thai hoặc nội tiết tố có thể làm mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng đến môi trường âm đạo.

Hệ miễn dịch suy yếu

Khi cơ thể mệt mỏi, stress, mất ngủ, hoặc mắc các bệnh lý mãn tính (như tiểu đường, HIV…), sức đề kháng giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập và phát triển.

Mặc quần áo không phù hợp

Quần lót chật, bí, chất liệu nylon không thấm hút mồ hôi khiến vùng kín luôn ẩm ướt, là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển. Việc không thay quần lót thường xuyên hoặc mặc đồ ẩm ướt sau khi đi mưa, bơi lội cũng là nguyên nhân gây viêm nhiễm.

Sử dụng kháng sinh kéo dài

Làm suy yếu hệ vi khuẩn có lợi trong âm đạo, đặc biệt là Lactobacillus, khiến vi khuẩn có hại và nấm dễ dàng phát triển mạnh mẽ gây viêm.

Bệnh lý phụ khoa hoặc bệnh lây truyền qua đường tình dục

Các bệnh như: viêm âm đạo do nấm Candida, vi khuẩn, trùng roi Trichomonas, viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến, nhiễm HPV, herpes sinh dục…Những bệnh này có thể lan rộng đến tử cung, vòi trứng, gây viêm phần phụ, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nếu không điều trị sớm.

Sử dụng băng vệ sinh sai cách

Thay băng quá ít lần, sử dụng băng không rõ nguồn gốc hoặc để quá lâu trong kỳ kinh khiến vi khuẩn phát triển mạnh. Không vệ sinh sạch sẽ trong ngày “đèn đỏ” là nguyên nhân phổ biến gây viêm âm đạo và nhiễm trùng.

Viêm nhiễm phụ khoa có nguy hiểm không?

Câu trả lời là CÓ. Viêm nhiễm phụ khoa tưởng chừng là một tình trạng phổ biến và đơn giản, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe phụ nữ, đặc biệt là sức khỏe sinh sản. Cụ thể:

• Các triệu chứng như ngứa ngáy, khí hư có mùi, đau rát vùng kín… gây cảm giác khó chịu, mất tự tin trong giao tiếp, ảnh hưởng đến tâm lý, công việc và các hoạt động thường ngày.
• Đau rát khi quan hệ tình dục khiến phụ nữ e ngại, mất hứng thú trong chuyện “chăn gối”, vợ chồng xa cách.
• Viêm nhiễm nếu điều trị không dứt điểm hoặc tự ý dùng thuốc không đúng cách dễ dẫn đến tình trạng tái phát nhiều lần, làm tổn thương lâu dài đến cơ quan sinh dục, khó điều trị triệt để.
• Từ âm đạo, vi khuẩn và nấm có thể lan ngược lên tử cung, vòi trứng, buồng trứng gây viêm cổ tử cung, viêm nội mạc tử cung, viêm phần phụ.
• Viêm nhiễm kéo dài hoặc điều trị sai cách làm tổn thương cơ quan sinh sản, ảnh hưởng đến sự di chuyển và sống sót của tinh trùng, trứng. Nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nữ giới.
• Phụ nữ mang thai nếu bị viêm phụ khoa có nguy cơ vỡ ối sớm, sinh non, sảy thai hoặc lây truyền mầm bệnh cho thai nhi trong quá trình sinh thường.
• Viêm cổ tử cung mãn tính kéo dài không điều trị triệt để có thể dẫn đến loạn sản tế bào, tiền ung thư.

Cách phòng ngừa viêm nhiễm phụ khoa

Viêm nhiễm phụ khoa là tình trạng có thể phòng ngừa hiệu quả nếu chị em phụ nữ chủ động chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình. Dưới đây là những biện pháp phòng tránh quan trọng và thiết thực nhất:

Vệ sinh vùng kín đúng cách

Rửa vùng kín mỗi ngày 1-2 lần bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, có độ pH phù hợp (khoảng 3.8-4.5). Không thụt rửa sâu vào trong âm đạo, vì điều này dễ làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.

Lau khô vùng kín sau khi đi vệ sinh, đặc biệt là trong kỳ kinh nguyệt, để tránh ẩm ướt kéo dài. Trong kỳ kinh, nên thay băng vệ sinh mỗi 3-4 giờ/lần và chọn sản phẩm chất lượng, an toàn.

Mặc đồ lót sạch sẽ, thoáng mát

Ưu tiên quần lót cotton, thoáng khí, thấm hút mồ hôi tốt. Tránh mặc quần bó sát hoặc chất liệu nylon, vì dễ gây bí bách, tích tụ ẩm và vi khuẩn. Thay quần lót mỗi ngày và giặt sạch, phơi khô dưới ánh nắng để tiêu diệt vi khuẩn.

Quan hệ tình dục an toàn

Sử dụng bao cao su khi quan hệ để phòng tránh lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục. Vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ, cho cả hai người. Tránh quan hệ tình dục trong thời gian đang bị viêm nhiễm hoặc có dấu hiệu bất thường.

Tăng cường sức đề kháng

Duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên. Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, hoa quả và nước uống để thanh lọc cơ thể. Hạn chế căng thẳng, stress vì yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng đến nội tiết và sức khỏe vùng kín.

 Không tự ý sử dụng thuốc phụ khoa

Không tự ý dùng thuốc đặt, thuốc uống hoặc dung dịch vệ sinh khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Việc sử dụng thuốc sai cách dễ gây kháng thuốc, thay đổi môi trường âm đạo và khiến tình trạng viêm nặng hơn.

Khám phụ khoa định kỳ

Thăm khám phụ khoa 6 tháng hoặc 1 năm một lần dù không có triệu chứng bất thường, giúp phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn như viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến, u xơ tử cung…Đặc biệt, phụ nữ đã quan hệ tình dục nên tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ bằng xét nghiệm Pap smear hoặc HPV. Nếu có các bệnh như tiểu đường, rối loạn nội tiết, cần điều trị ổn định vì những bệnh này dễ làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ viêm phụ khoa.

Cách bảo vệ vùng kín tránh viêm nhiễm phụ khoa

Hãy bảo vệ âm đạo bằng Dung dịch vệ sinh phụ nữ Sebamed pH3.8 – chuẩn cân bằng pH vùng kín – giúp cân bằng pH vùng kín một cách tối ưu – được sản xuất bởi tập đoàn Dược phẩm Sebapharma (Đức) theo tiêu chuẩn châu Âu. Sản phẩm không chứa xà phòng và kiềm. Hoạt động theo cơ chế tự nhiên, không gây khô khi sử dụng hàng ngày.

• 100% không chứa xà phòng và kiềm. Hoạt động theo cơ chế tự nhiên, không gây khô rát khi sử dụng hàng ngày.
• pH.8 hỗ trợ tạo điều kiện tốt cho vi khuẩn có lợi phát triển. Giúp phòng ngừa các bệnh viêm nhiễm phụ khoa.
• Thuộc tính kháng khuẩn của alpha Bisabolol kết hợp với thành phần hoạt tính từ cây lô hội và hoa cúc cung cấp độ ẩm cần thiết, mang lại cảm giác dễ chịu, thoải mái.
• Hỗ trợ điều trị viêm nhiễm phụ khoa. Sử dụng phối hợp trong phác đồ điều trị: viêm âm hộ, viêm âm đạo…
• Vệ sinh vùng kín hàng ngày. Đặc biệt trong thời kỳ kinh nguyệt, quá trình mang thai và phụ nữ sau khi sinh. Trẻ em gái ở tuổi dậy thì, giúp vùng âm đạo luôn khô thoáng và sạch sẽ.
• Sản phẩm được kiểm nghiệm lâm sàng tại Bệnh viện phụ sản hàng đầu tại CHLB Đức.
• Đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng.

Viêm nhiễm phụ khoa là tình trạng không hiếm gặp nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không được nhận biết và điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu, mức độ nguy hiểm cũng như cách phòng ngừa sẽ giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của chính mình. Đừng xem nhẹ những biểu hiện nhỏ từ cơ thể và hãy xây dựng thói quen khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm các bất thường. 

Tham khảo thêm các bài viết liên quan về Bệnh phụ khoa:

10 Thực Phẩm Giúp Phòng Ngừa Viêm Âm Đạo

Viêm Nhiễm Phụ Khoa Và Biến Chứng Nguy Hiểm

Vùng Kín Bị Ngứa – Cách Điều Trị Hiệu Qủa

Dung Dịch Vệ Sinh An Toàn Cho Phụ Nữ Mang Thai

Bí Quyết Giúp Chị Em Cân Bằng pH Vùng Kín