Viêm khớp vảy nến: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm khớp vảy nến là một trong những biến chứng nghiêm trọng của bệnh vảy nến, ảnh hưởng không chỉ đến làn da mà còn gây tổn thương sâu tới hệ thống khớp và gân. Trong bài viết này, Sebamed sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về căn bệnh mãn tính này, từ cơ chế hình thành, triệu chứng nhận biết đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa được các chuyên gia khuyến nghị.

Viêm khớp vảy nến là gì?

Viêm khớp vảy nến (tiếng Anh là Psoriatic Arthritis, viết tắt PsA) là một bệnh mãn tính (kéo dài hoặc tái phát) liên quan đến hệ thống miễn dịch. Bệnh gây sưng, đau, cứng khớp và các điểm bám gân (nơi gân và dây chằng kết nối với xương). Viêm khớp vảy nến có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi với nhiều mức độ từ nhẹ, trung bình đến nặng.

Viêm khớp vảy nến được xem là một biến chứng của bệnh vảy nến. Theo thống kê, khoảng 1 trong 3 người bị bệnh vẩy nến cũng bị viêm khớp vẩy nến. Thông thường, người bệnh sẽ mắc vẩy nến trước khi mắc thêm viêm khớp vẩy nến. Có tới 2,4 triệu người Mỹ sống chung với bệnh viêm khớp vẩy nến, thì hơn 15% số người sống chung với bệnh vẩy nến cũng có thể bị viêm khớp vẩy nến chưa được chẩn đoán.

Triệu chứng bệnh viêm khớp vảy nến

Các dấu hiệu của bệnh viêm khớp vảy nến bao gồm:

• Đau, sưng hoặc cứng ở 1 hoặc nhiều khớp
• Cứng khớp buổi sáng (đau khớp nặng hơn vào buổi sáng hoặc sau khi không hoạt động)
• Các khớp có màu đỏ, đổi màu hoặc ấm khi chạm vào
• Đau hoặc cứng khớp thường xuyên
• Viêm ngón tay (sưng giống xúc xích ở 1 hoặc nhiều ngón tay hoặc ngón chân)
• Đau ở và xung quanh bàn chân và mắt cá chân
• Những thay đổi ở móng, chẳng hạn như rỗ hoặc tách khỏi nền móng
• Đau ở phần lưng dưới, phía trên xương cụt
• Mệt mỏi

Cũng giống như bệnh vẩy nến, viêm khớp vẩy nến có các mức độ từ nhẹ đến nặng. Nhưng thường, khi mắc cả vẩy nến và viêm khớp vẩy nến thì mức độ nghiêm trọng của hai bệnh này riêng biệt, không liên quan, ảnh hưởng gì nhau. Bạn có thể chỉ bị mắc vẩy nến nhẹ với một vài tổn thương da, nhưng lại bị ảnh hưởng khớp nhiều do viêm khớp vẩy nến.

Viêm khớp vảy nến nhẹ đôi khi được gọi là viêm khớp ít khớp, nghĩa là nó ảnh hưởng đến 4 hoặc ít hơn 4 khớp trong cơ thể. Viêm khớp vảy nến nặng hơn thường được gọi là viêm khớp đa khớp, nghĩa là nó ảnh hưởng đến 5 hoặc nhiều khớp hơn. Bất kể mức độ nghiêm trọng, viêm khớp vảy nến có thể rất đau đớn và ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các công việc hàng ngày và vận động thoải mái.

Các thể viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến (PSA) có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào hoặc bất cứ dây chằng và gân kết nối với xương. Bạn có thể gặp các triệu chứng PsA ở một số vùng nhất định trên cơ thể. Các vùng hay bị ảnh hưởng bởi viêm khớp vảy nến bao gồm viêm cột sống, viêm gân, viêm ngón tay, viêm khớp ngoại biên, vảy nến ngoài da, viêm móng. Trong đó, phổ biến nhất 6 loại là: 

• Viêm khớp vảy nến thể đối xứng (Symmetric PsA): Là thể thường gặp nhất, chiếm khoảng 50% trường hợp. Nó sẽ ảnh hưởng các khớp ở cả hai bên cơ thể (ví dụ: cả hai đầu gối, hai cổ tay). Triệu chứng tương tự viêm khớp dạng thấp, bao gồm sưng, cứng và đau khớp, có thể dẫn đến biến dạng nếu không điều trị sớm.
• Viêm khớp vảy nến thể không đối xứng (Asymmetric PsA): Chiếm khoảng 35–40% trường hợp. Nó sẽ ảnh hưởng 1-3 khớp bất kỳ, thường là khớp lớn như đầu gối, mắt cá hoặc cổ tay. Mức độ tổn thương không giống nhau ở hai bên cơ thể, có thể nhẹ hoặc trung bình.
• Viêm khớp các đốt xa (Distal Interphalangeal): Ảnh hưởng chủ yếu đến các khớp nhỏ gần đầu ngón tay và ngón chân. Nó thường đi kèm thay đổi ở móng, như rỗ móng, tách móng khỏi nền móng. Thể này dễ bị nhầm với bệnh thoái hóa khớp do vị trí tổn thương tương tự.
• Viêm cột sống thể trục (Spondylitis form): Ảnh hưởng đến cột sống và khớp cùng chậu (vùng thắt lưng, hông). Người bệnh có thể bị đau lưng, cứng khớp buổi sáng, khó cúi, xoay hoặc vận động linh hoạt. Nếu không kiểm soát tốt, có thể gây dính khớp, hạn chế vận động.
• Viêm khớp phá hủy (Arthritis mutilans): Là thể nặng và hiếm gặp nhất, chiếm khoảng 5% trường hợp. Nó sẽ phá hủy khớp nghiêm trọng, dẫn đến biến dạng ngón tay, ngón chân (hiện tượng “ngón teleskop” ngắn lại do tiêu xương).
• Bệnh vẩy nến ngoài da: Là tình trạng bị vảy nến bao gồm tại các khớp và làn da bên ngoài khớp.

Nguyên nhân mắc bệnh vảy nến thể khớp

Giống như bệnh vẩy nến, hiện nay, các nhà khoa học chưa biết được rõ nguyên nhân chính xác gây viêm khớp vẩy nến. Nhưng có thể khẳng định, hệ thống miễn dịch và di truyền đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của viêm khớp vẩy nến. Nguy cơ mắc viêm khớp vẩy nến cao hơn ở những người có thành viên gia đình mắc bệnh. Trong khi, với những người khác, họ có thể mắc viêm khớp vẩy nến do phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch dưới ảnh hưởng của một số tác nhân.

Viêm khớp vảy nến bùng phát có thể bao gồm đau vùng khớp nhẹ sau tăng dần, khớp đau nhức, sưng hoặc cứng khớp. Các đợt bùng phát có thể kéo dài trong nhiều khoảng thời gian khác nhau và mức độ nghiêm trọng cũng khác nhau. Các tác nhân khiến viêm khớp vảy nến bùng phát khác nhau ở mỗi người, bao gồm:

• Người bệnh có tiền sử hút thuốc hoặc sử dụng rượu nhiều, tần suất liên tục.
• Mắc chấn thương như chấn thương ở da hoặc khớp
• Đang mắc các bệnh liên quan đến vấn đề nhiễm trùng
• Đang sử dụng một số loại thuốc
• Sự thay đổi thời tiết
• Ăn kiêng

Dưới tác động của các tác nhân này, có thể khiến bạn bị bùng phát viêm khớp vảy nến. 

Cách chẩn đoán viêm khớp vảy nến

Bệnh viêm khớp vảy nến hiện chưa có xét nghiệm chẩn đoán xác định chính xác. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào quan sát của bác sĩ và phương pháp loại trừ. Viêm khớp vảy nến thường cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa thấp khớp (bác sĩ chuyên chẩn đoán và điều trị các bệnh lý ảnh hưởng đến cơ, khớp, xương và các tình trạng liên quan đến miễn dịch). 

Để chẩn đoán bệnh viêm khớp vảy nến, bác sĩ chuyên khoa thấp khớp có thể xem xét một số yếu tố:

• Kiểm tra da, khớp và móng tay của bạn
• Chụp Xquang, chiếu tia X
• Quét MRI
• Siêu âm
• Xét nghiệm máu

Mỗi một bước kiểm tra sẽ giúp loại trừ các tình trạng của bệnh khác và đưa ra chẩn đoán chính xác. Bởi lẽ, các triệu chứng của viêm khớp vảy nến tương tự như các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp, bệnh gút và viêm khớp phản ứng nên cần được kiểm tra toàn diện bởi các các bác sĩ, chuyên gia có chuyên môn.

Tuy nhiên, do không có xét nghiệm chẩn đoán chính xác trực tiếp nên có thể bạn sẽ cần đi khám vài lần với bác sĩ chuyên khoa để có được chẩn đoán chính xác. Mặc dù có thể mất thời gian, nhưng việc chẩn đoán chính xác rất quan trọng để kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương khớp vĩnh viễn và chăm sóc sức khỏe tổng thể của bạn.

Nếu bạn nghĩ mình có thể bị viêm khớp vẩy nến, bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin từ các nguồn uy tín và chắc chắn cần đi khám tại các cơ sở y tế uy tín như bệnh viện.

Cách điều trị bệnh viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến khiến người bệnh gặp nhiều đau đớn và bất tiện trong cuộc sống. Việc điều trị viêm khớp vảy nến rất quan trọng để giúp giảm đau, giảm viêm, duy trì sức khỏe khớp và có thể ngăn ngừa tổn thương khớp vĩnh viễn. Nhìn chung, các phương pháp điều trị bệnh vảy nến thể khớp theo đơn bác sĩ, có thể là thuốc sinh học, tự sinh học và thuốc uống được kê đơn.

• Thuốc sinh học và thuốc tương tự sinh học là thuốc được làm từ tế bào sống, được tiêm hoặc truyền tĩnh mạch. Thuốc tương tự sinh học là thuốc được mô phỏng theo một loại thuốc sinh học đã được FDA chấp thuận. Chúng sẽ ức chế các cytokin và protein chuyên biệt trong hệ thống miễn dịch đã tiến hành tấn công các tế bào khớp gây bệnh viêm khớp vảy nến.
• Điều trị bằng đường uống là các loại thuốc dùng đường uống, thường ở dạng viên. Có một số loại thuốc được bác sĩ kê để điều trị toàn thân bằng đường uống để điều trị viêm khớp vảy nến.

Các phương pháp điều trị này hoạt động bằng cách tác động vào hệ miễn dịch, hạn chế tấn công tế bào trong cơ thể, cơ chế gây bệnh viêm khớp vảy nến. Các thuốc sinh học và tương tự sinh học sẽ có tác dụng nhanh ngay từ lần tiêm đầu tiên, dùng cho các trường hợp bị viêm từ trung bình đến nặng. Tuy nhiên, phương pháp sinh học thì có mức phí cao hơn so với điều trị bằng thuốc uống kê đơn.

Bệnh viêm khớp vảy nến kiêng ăn gì?

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng viêm khớp vảy nến. Một số loại thực phẩm có thể làm tăng phản ứng viêm, kích hoạt đợt bùng phát hoặc khiến tình trạng đau khớp nghiêm trọng hơn. Người bị viêm khớp vảy nến nên hạn chế hoặc tránh những nhóm thực phẩm sau:

• Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo trans như đồ chiên rán, thức ăn nhanh, bơ động vật, thịt đỏ, xúc xích, đồ nướng công nghiệp,…. Nó sẽ làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, gây tăng đau và sưng khớp, đồng thời thúc đẩy tăng cân, khiến khớp chịu áp lực lớn hơn.
• Thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện như nước ngọt, bánh kẹo, siro, trà sữa, đồ uống có đường,… Do đường làm tăng insulin và cytokine gây viêm, khiến cơn đau khớp trở nên dữ dội hơn.
• Thực phẩm giàu tinh bột tinh chế như bánh mì, cơm trắng, mì ống tinh chế,… sẽ gây tăng đường huyết và viêm hệ thống, ảnh hưởng đến chuyển hóa và miễn dịch.
• Rượu bia và đồ uống có cồn sẽ làm giảm hiệu quả thuốc điều trị, đồng thời tăng men gan và làm trầm trọng thêm viêm khớp vảy nến. Người bệnh đang dùng thuốc sinh học hoặc thuốc ức chế miễn dịch càng cần tránh hoàn toàn đồ uống có cồn.
• Thực phẩm chế biến sẵn và chứa nhiều muối như đồ hộp, xúc xích, dăm bông, mì gói,… Do muối và phụ gia có thể làm giữ nước trong cơ thể, khiến khớp sưng đau nhiều hơn và tăng nguy cơ huyết áp cao.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa (với người nhạy cảm) khi một số người bị viêm khớp vảy nến có phản ứng viêm mạnh hơn khi dùng sữa bò hoặc phô mai, do protein casein kích thích miễn dịch. Hoặc thực phẩm chứa gluten như lúa mì, lúa mạch, yến mạch công nghiệp với những ai có cơ địa nhạy cảm, gluten có thể kích hoạt phản ứng viêm, làm bùng phát bệnh vảy nến và viêm khớp vảy nến.

Ngoài những thực phẩm nên hạn chế ở trên, các bạn cũng chú ý chế độ dinh dưỡng, theo dõi phản ứng cơ thể với từng nhóm thực phẩm để điều chỉnh phù hợp. Bên cạnh đó, các bạn cần duy trì cân nặng hợp lý để tránh áp lực lên khớp.

>>> Có thể bạn quan tâm: Bị vảy nến kiêng ăn gì?

Hi vọng bài viết Viêm khớp vảy nến: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị của Sebamed đã mang đến những thông tin hữu ích cho các bạn tham khảo. Nếu còn vấn đề gì chưa rõ có thể để lại bình luận để Sebamed hỗ trợ bạn sớm nhất có thể.