Phân biệt viêm da cơ địa và vảy nến khác nhau thế nào?

Viêm da cơ địa và vảy nến là hai bệnh da liễu phổ biến mà nhiều người thường nhầm lẫn với nhau do những triệu chứng tương tự. Tuy nhiên, đây là hai tình trạng hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân, biểu hiện lâm sàng và phương pháp điều trị. Bài viết này của Sebamed sẽ giúp bạn hiểu rõ các khác biệt giữa viêm da cơ địa và vảy nến, từ đó có thể nhận biết sớm và xử lý phù hợp.

Viêm da cơ địa là gì?

Viêm da cơ địa, hay còn gọi là viêm da dị ứng, là một bệnh da mãn tính do suy giảm chức năng rào chắn da. Đây là một bệnh liên quan đến di truyền và yếu tố miễn dịch của cơ thể. Khi lớp vỏ ngoài da bị mất đi các protein cần thiết, da sẽ không thể giữ độ ẩm và bảo vệ chống lại các tác nhân gây kích ứng từ môi trường.

Viêm da cơ địa thường xuất hiện sớm ở trẻ em, có thể từ khi mới sinh hoặc trong những tháng đầu tiên, còn có tên gọi khác là chàm sữa. Bệnh này có thể kéo dài đến tuổi vị thành niên và thậm chí cả đến tuổi trưởng thành. Những người có tiền sử dị ứng trong gia đình, như viêm mũi dị ứng hay hen suyễn, có nguy cơ cao mắc bệnh này hơn.

>>> Có thể bạn quan tâm: Dấu hiệu bị chàm sữa ở trẻ sơ sinh.

Vảy nến là gì?

Vảy nến là một bệnh da tự miễn mãn tính, trong đó hệ thống miễn dịch nhầm lẫn và tấn công các tế bào da khỏe mạnh. Điều này dẫn đến sự tái tạo và loại thải tế bào da nhanh chóng hơn bình thường, tạo ra những mảng da dày, đỏ, có vảy bạc trắng. Vảy nến có thể phát triển ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng phổ biến nhất ở tuổi từ 15 đến 35 tuổi.

Bạn có thể mắc một hoặc đồng thời nhiều loại vảy nến khác nhau, ở nhiều vị trí trên cơ thể như: Vảy nến thể giọt, vảy nến ở tai, vảy nến da đầu, vảy nến móng tay,….

Vảy nến là một bệnh lâu dài không lây nhiễm nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh này cũng có liên quan đến di truyền, nhưng yếu tố tâm lý và môi trường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt bệnh.

Bảng so sánh tổng quát viêm da cơ địa và vảy nến

Các bạn sẽ theo dõi theo các thông tin cụ thể được Sebamed trình bày dưới đây:

Phân biệt viêm da cơ địa và vảy nến qua các triệu chứng lâm sàng

Vị trí xuất hiện

Một trong những cách dễ nhất để phân biệt viêm da cơ địa và vảy nến là xem xét vị trí xuất hiện của chúng. Viêm da cơ địa thường xuất hiện trên mặt, cổ, tay, chân, và những nếp gấp da như khuỷu tay, gối. Ở trẻ em, nó cũng thường gặp trên má và trán.

Vảy nến, ngược lại, thường xuất hiện trên đầu gối, cùi chỏ, da đầu, và lưng. Đây là những vị trí áp lực cao trên cơ thể. Nếu vảy nến xuất hiện ở các nếp gấp, nó thường nhẹ hơn và không có vảy bạc.

Cảm giác và triệu trứng

Viêm da cơ địa gây ra cảm giác ngứa rất dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm. Người bệnh sẽ cảm thấy da khô, mỏng manh, và dễ bị kích ứng. Khi gãi sẽ dẫn đến chảy máu và nhiễm trùng. Da bị viêm da cơ địa có xu hướng bị tổn thương dễ dàng khi tiếp xúc với các chất hóa học hoặc vải thô.

Vảy nến cũng gây ngứa, nhưng mức độ ngứa thường nhẹ hơn viêm da cơ địa. Đặc trưng của vảy nến là những mảng da dày, cứng, có vảy bạc trắng trên bề mặt. Khi gỡ bỏ các vảy này, bên dưới sẽ là da đỏ mọng máu.

Hình thái tổn thương da

Tổn thương da trong viêm da cơ địa bắt đầu từ một vùng nhỏ và lan rộng. Da sẽ đỏ, bóng, có thể bóng loáng do độ ẩm bên trong hoặc do vết thối rữa. Trong giai đoạn cấp tính, có thể xuất hiện những nang mủ nhỏ.

Đối với vảy nến, những tổn thương thường được giới hạn rõ ràng. Chúng là những mảng da dày, rõ ràng, có viền ranh mạch, phủ đầy vảy bạc trắng. Khi bỏ đi lớp vảy bạc, sẽ thấy một lớp mỏng bên dưới và nếu cạo tiếp sẽ thấy các điểm chảy máu nhỏ.

Nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa và vảy nến khác nhau thế nào? 

Nguyên nhân viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa được gây ra bởi sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường. Những người có gen lành mạnh hơn cho di truyền yếu tố rào chắn da sẽ dễ mắc bệnh hơn. Ngoài ra, các yếu tố môi trường như khí hậu khô, nước nóng, xà phòng mạnh, và các chất hóa học cũng có thể kích hoạt bệnh.

Viêm da cơ địa liên quan chặt chẽ đến các phản ứng dị ứng. Người bệnh có thể bị kích ứng bởi các chất allergen như phấn hoa, lông động vật, hoặc thực phẩm cụ thể.

Nguyên nhân gây bệnh vảy nến

Vảy nến là một bệnh tự miễn trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào da. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng liên quan đến di truyền và những yếu tố kích hoạt cụ thể. Những yếu tố có thể kích hoạt vảy nến bao gồm stress tâm lý, nhiễm trùng, chấn thương da, một số loại thuốc, và thời tiết lạnh, khô.

Vảy nến không phải là bệnh dị ứng, mà là một rối loạn của hệ thống miễn dịch và chu kỳ sống của tế bào da.

Phương pháp chẩn đoán

Phương pháp chẩn đoán của hai tình trạng bệnh lý về da này cũng có sự khác biệt:

Chẩn đoán viêm da cơ địa

Bác sĩ da liễu sẽ chẩn đoán viêm da cơ địa dựa trên tiền sử bệnh, triệu chứng lâm sàng, và một số xét nghiệm. Có thể cần thực hiện patch test để xác định các chất allergen gây kích ứng. Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ có thể lấy mẫu da để xét nghiệm vi khuẩn hoặc nấm.

Chẩn đoán vảy nến

Vảy nến thường được chẩn đoán chỉ dựa trên hình thái tổn thương da. Bác sĩ sẽ nhận biết các dấu hiệu đặc trưng như mảng da dày có vảy bạc, điểm chảy máu nhỏ khi cạo (dấu hiệu Auspitz), và viền ranh mạch. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết da để xác nhận chẩn đoán.

Phương pháp điều trị viêm da cơ địa và vảy nến

Điều trị viêm da cơ địa

Điều trị viêm da cơ địa tập trung vào việc duy trì độ ẩm cho da và tránh các yếu tố kích ứng. Các giải pháp chủ yếu bao gồm:

• Sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm không có hương liệu. Sản phẩm tham khảo: Kem dưỡng ẩm Sebamed cho cả người lớn và trẻ em.
• Tắm nước ấm (không nóng) và sử dụng sữa tắm nhẹ nhàng
• Tránh các chất hóa học kích ứng và vải thô
• Dùng kem corticosteroid hoặc kem ức chế calcineurin khi viêm
• Các bệnh phẩm sinh học được sử dụng trong các trường hợp nặng.

Điều trị vảy nến

Điều trị vảy nến phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các lựa chọn điều trị bao gồm:

• Kem bôi ngoài như corticosteroid, các chất được tổng hợp, có tác dụng mô phỏng vitamin D tự nhiên (Analog vitamin D), hoặc retinoid
• Liệu pháp UVB hoặc PUVA
• Các thuốc uống như methotrexate hoặc retinoid,…
• Các thuốc sinh học được sử dụng cho vảy nến trung bình đến nặng

Khi bị viêm da cơ địa và vảy nến, các bạn cũng lưu ý cần cấp ẩm cho da và tránh sử dụng sữa tắm/xà bông cục có tính tẩy rửa mạnh khiến lớp da non bị kích ứng nặng hơn. Các bạn nên chọn sản phẩm có pH 5.5 cân bằng pH da, không xà phòng, không paraben, thành phần tự nhiên từ các hãng dược mỹ phẩm uy tín. 

>>> Sản phẩm tham khảo: Sữa rửa mặt & tắm toàn thân Sebamed có đủ các dung tích 50ml – 200ml – 300ml – 1000ml để các bạn lựa chọn.

Viêm da cơ địa và vảy nến là hai bệnh da hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân, biểu hiện, và phương pháp điều trị. Viêm da cơ địa là một bệnh dị ứng liên quan đến chức năng rào chắn da, trong khi vảy nến là một bệnh tự miễn liên quan đến sự phát triển nhanh chóng của tế bào da. Nếu bạn nghi ngờ mình bị một trong hai bệnh này, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để được chẩn đoán chính xác và nhận được phương pháp điều trị thích hợp.

Hi vọng với bài viết Phân biệt viêm da cơ địa và vảy nến khác nhau thế nào? của Sebamed đã mang đến những thông tin hữu ích giúp các bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa hai tình trạng da này, quản lý bệnh hiệu quả hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống.