Tay khô tróc da: 14 Nguyên nhân và cách chăm sóc mềm da nhanh chóng

Tay khô tróc da là một vấn đề phổ biến gây ra cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến ngoại hình. Tình trạng này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các yếu tố môi trường đơn giản đến các bệnh lý da liễu phức tạp. Cùng Sebamed tìm hiểu nguyên nhân chi tiết cũng như cách chăm sóc da tay bị khô tróc vảy mềm mại nhanh chóng với bài viết dưới đây.

Nguyên nhân tay khô tróc da phổ biến

Cháy nắng

Cháy nắng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng da tay và da cánh tay bị khô tróc vảy. Thông thường, cháy nắng sẽ khiến da trở nên đỏ và rát. Bạn có thể không nhận ra da đang bị cháy nắng khi đang ở dưới ánh nắng mặt trời. Trong nhiều trường hợp, triệu chứng cháy nắng chỉ xuất hiện rõ ràng sau khi bạn ngồi nghỉ trong bóng râm.

Cháy nắng nặng sẽ bắt đầu bong tróc da sau vài ngày. Lúc này, cơ thể bạn đang loại bỏ các tế bào da bị hư tổn để nhường chỗ cho các tế bào da mới. Đặc biệt, với những ai cháy nắng nghiêm trọng có thể mọc thêm các mụn nước, vết bọng nước trên da.

Cách chăm sóc: Các bạn có thể đơn giản chỉ cần thoa các sản phẩm dưỡng ẩm, chẳng hạn như gel nha đam (aloe vera), kem dưỡng ẩm body để giảm đau trong khi da lành lại. Kết hợp thêm uống nhiều nước để duy trì độ ẩm cho cơ thể và che chắn các vùng da bị cháy nắng khi chúng đang lành để tránh bị tổn thương thêm.

Nếu da bị mụn nước, hãy tránh nặn hoặc bóp chúng vì điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng vi khuẩn. Bạn cũng không nên tự ý bóc lớp da chết, vì điều này có thể làm tổn thương sâu hơn và gây sẹo.

Ảnh hưởng thời tiết và nhiệt độ

Thay đổi nhiệt độ và điều kiện thời tiết có thể làm tay khô tróc da. Nhiều người cảm thấy da tay trở nên khô, đỏ và thô ráp hơn vào mùa thu và mùa đông. Bởi độ ẩm trong không khí lạnh thường thấp và không khí sẽ khô hơn trong mùa đông. Bên cạnh đó, nhiều người khi trời lạnh thì bật máy sưởi để cách tăng nhiệt độ trong nhà, càng khiến không khí trong nhà khô và nóng hơn. Hơn nữa, nghiên cứu cho thấy độ ẩm thấp và nhiệt độ thấp làm yếu đi lớp bảo vệ da, khiến da dễ bị kích ứng và phản ứng mạnh với các tác nhân gây dị ứng, dẫn đến da tay khô bong tróc.

Cách chăm sóc: Nếu bạn sống ở vùng có khí hậu khô, hãy dưỡng ẩm cho da thường xuyên, đặc biệt là sau khi rửa tay, để giúp ngăn ngừa tình trạng khô và bong tróc da.

Bạn cũng có thể cải thiện làn da tay khô bị bong tróc bằng Kem dưỡng da tay phục hồi chuyên sâu Sebamed pH5.5, phục hồi da tay bị thô ráp, nứt nẻ, da khô, giúp đôi bàn tay trở nên mịn màng hơn với thành phần dầu Bơ. Sản phẩm có độ pH5.5 bảo vệ lớp màn acid tự nhiên của làn da, thẩm thấu nhanh, không gây nhờn rít. Các bạn chỉ cần thoa kem tay lên tay trước khi đi ngủ để giúp giữ ẩm cho da, có thể đeo găng tay hoặc vớ để giữ độ ẩm mà không gây bẩn.

Nếu bạn có sử dụng máy sưởi trong nhà thì dùng thêm máy phun sương hoặc máy tạo độ ẩm trong phòng. Các loại máy này sẽ giúp duy trì độ ẩm trong không khí và rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa da khô.

Do tiếp xúc hóa chất

Các công việc tiếp xúc thường xuyên với hóa chất có thể kể đến như nông nghiệp, sản xuất, dịch vụ vệ sinh, giao thông, xây dựng,… Một số hóa chất có thể làm kích ứng da tay của bạn, gây khô, da tay bong tróc hoặc thậm chí gây bỏng hóa học. 

Cách chăm sóc: Khi da tay bong tróc do hóa chất thì cần tiếp nhận các phương pháp điều trị khác nhau tùy theo loại hóa chất tiếp xúc. Trong một số trường hợp, các bạn dừng tiếp xúc với hóa chất, loại bỏ tác nhân gây kích ứng là đủ. Tuy nhiên, nếu bạn bị bỏng hóa học thì cần gọi cấp cứu ngay lập tức.

Trong khi chờ đợi sự trợ giúp y tế, hãy tháo bỏ tất cả quần áo tiếp xúc với hóa chất. Bạn cũng có thể rửa vùng da bị ảnh hưởng bằng nước sạch, nhưng tránh chà xát hoặc lau mạnh.

Rửa tay thường xuyên

Một số đặc thù công việc yêu cầu các bạn phải rửa tay thường xuyên như nhân viên y tế, vệ sinh, đầu bếp, thợ làm bánh, ngư dân,…Mặc dù rửa tay là rất quan trọng, nhưng làm quá nhiều hoặc chà xát tay quá mạnh có thể dẫn đến kích ứng và khiến da tay khô tróc da. Hơn nữa, nhiều loại xà phòng chứa hương liệu, chất bảo quản, cồn và các thành phần khác có thể gây kích ứng da làm nặng thêm tình trạng này.

Cách chăm sóc da tay: Nếu có thể, các bạn hãy hạn chế rửa tay trừ khi cần thiết và sử dụng nước ấm thay vì nước nóng. Xà phòng rửa tay có chứa glycerin sẽ ít gây khô da hơn và còn giúp khóa ẩm cho da. Nếu xà phòng tại nơi làm việc không chứa glycerin, bạn có thể mang theo xà phòng của riêng mình. 

Thanh kháng khuẩn Sebamed pH5.5 nhập khẩu 100% từ Đức có pH cân bằng với pH da, có vitamin E làm mềm da, thành phần vitamin B5 giúp phục hồi cho da, không xà phòng, dùng để tắm và rửa tay sạch bụi bẩn, bã nhờn trên da, đồng thời giúp kháng khuẩn cho da dịu nhẹ.

Sau mỗi lần rửa tay, hãy thoa kem dưỡng tay dày, đặc biệt là những sản phẩm có chứa bơ hạt mỡ (shea butter) hoặc bơ ca cao (cocoa butter) để giúp củng cố hàng rào bảo vệ da. Tránh các loại kem dưỡng chứa hương liệu, vì chúng có thể làm kích ứng thêm.

Hội chứng bong da tay (Acral Peeling Skin Syndrome)

Hội chứng da bong tróc tay là một bệnh lý da hiếm gặp có tính di truyền, khiến lớp da trên cùng bị bong tróc và đôi khi nổi mụn nước. Da tay và chân thường là nơi bị ảnh hưởng, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến cánh tay và chân. Triệu chứng thường xuất hiện từ khi sinh ra, mặc dù một số người có thể bắt đầu phát triển triệu chứng từ khi còn nhỏ.

Cách chăm sóc da: Hiện chưa có phương pháp chữa trị hội chứng này. Điều trị chủ yếu là quản lý và phòng ngừa triệu chứng, đặc biệt là các bạn nên tránh nơi nhiệt độ cao và độ ẩm thấp, cũng như tránh áp lực, ma sát hoặc các dạng tổn thương khác lên da. Một số người mắc hội chứng này thấy rằng thoa kem dưỡng ẩm giúp cải thiện tình hình, đặc biệt là những loại chứa lanolin và glycerin.

Viêm da dị ứng

Viêm da dị ứng là tình trạng viêm da do phản ứng dị ứng khi da tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. Viêm da dị ứng có thể gây ra mẩn đỏ, ngứa ngáy, da khô bong tróc và có các vết phát ban. Một số tác nhân gây viêm da dị ứng bao gồm:

• Tiếp xúc với một số sản phẩm chăm sóc da
• Tiếp xúc với cây độc như thường xuân hoặc sồi độc
• Chất bảo quản trong các sản phẩm

Cách chăm sóc: Điều đầu tiên khi chăm sóc da tay bị bong tróc do viêm da dị ứng là nhận diện và tránh tác nhân gây dị ứng. Các triệu chứng có thể được kiểm soát bằng các loại thuốc bôi như kem hydrocortisone. Thuốc kháng histamine uống có thể giúp giảm ngứa. Những trường hợp nặng có thể cần điều trị bằng thuốc uống như prednisone.

Eczema (Chàm)

Eczema, hay còn gọi là bệnh Chàm, là một bệnh lý da mãn tính gây ra tình trạng da viêm, đỏ và ngứa ngáy. Đây là một bệnh lý rất phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em. Chàm có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, nhưng tay là nơi thường xuyên bị ảnh hưởng nhất.

Eczema có thể gây ngứa dữ dội, làm cho da bị sưng, nứt nẻ, khô bong tróc và rỉ dịch. Một trong những nguyên nhân gây eczema là sự tác động của các yếu tố bên ngoài như thời tiết, hóa chất, và dị ứng.

Cách chăm sóc da tay: Hiện chưa có phương pháp chữa khỏi Eczema hoàn toàn, nên điều trị chủ yếu là giảm triệu chứng và ngăn ngừa các đợt bùng phát. Điều quan trọng là phải nhận diện được các yếu tố kích thích và tránh tiếp xúc với chúng. Một số yếu tố kích thích phổ biến bao gồm hương liệu trong sản phẩm chăm sóc da, xà phòng mạnh, hay các yếu tố môi trường như bụi, phấn hoa.

Đối với những trường hợp Eczema nhẹ đến vừa, bác sĩ có thể chỉ định các loại kem bôi corticosteroid để giảm viêm và ngứa. Nếu bệnh trở nặng và không đáp ứng với điều trị tại chỗ, có thể các bác sĩ sẽ kê thuốc uống corticosteroid như prednisone.

Đối với những người bị eczema tái phát nhiều lần, các bác sĩ có thể đề xuất sử dụng liệu pháp ánh sáng (phototherapy), sử dụng ánh sáng cực tím (UV) để làm giảm tình trạng viêm da bằng cách ức chế sự sản xuất tế bào da quá mức.

Vảy nến (Psoriasis)

Vảy nến là một bệnh tự miễn, mãn tính, gây ra các vảy da dày, đỏ và có vảy trên bề mặt. Các mảng vảy này thường xuất hiện ở các khu vực như tay, đầu gối và da đầu. Vảy nến xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể hoạt động quá mức, làm cho các tế bào da phát triển nhanh chóng, khiến da bị bong tróc và hình thành vảy.

Các cơn bùng phát vảy nến có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, sau đó có thể giảm đi và vào giai đoạn “thuyên giảm”.

Cách chăm sóc da tay: Mặc dù tương tự như chàm, cũng chưa có cách chữa trị vảy nến, nhưng các bạn có thể áp dụng một số biện pháp kiểm soát các triệu chứng. Đối với vảy nến nhẹ đến trung bình, bác sĩ có thể chỉ định các kem corticosteroid hoặc các sản phẩm dưỡng da có chứa vitamin D để làm giảm viêm và kiểm soát sự phát triển của các tế bào da.

Nếu các triệu chứng không đáp ứng với điều trị tại chỗ, bác sĩ có thể đề xuất điều trị bằng thuốc uống, chẳng hạn như methotrexate, giúp ức chế hoạt động của hệ miễn dịch. Một lựa chọn khác là dùng liệu pháp ánh sáng (phototherapy), đặc biệt nếu vảy nến lan rộng.

COVID-19

COVID-19 là một căn bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng về da, bao gồm phát ban và các phản ứng da khác, do tình trạng viêm trong cơ thể. Nhiều trường hợp phản ứng da liên quan đến COVID-19 gặp phải ở trẻ em và người trưởng thành trẻ tuổi. Các triệu chứng có thể bao gồm các vết đỏ, ngứa và da bong tróc, đặc biệt ở tay và chân. Đôi khi có thể xuất hiện các mụn nước. Tuy nhiên, các triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo từng người.

Cách chăm sóc da tay: Hiện chưa có phương pháp điều trị duy nhất cho các triệu chứng da liên quan đến COVID-19, nhưng có thể sử dụng các biện pháp giảm triệu chứng trong khi cơ thể tự chống lại virus. Để giảm ngứa và viêm, bác sĩ có thể chỉ định kem corticosteroid hoặc các sản phẩm dưỡng ẩm không chứa hương liệu.

Nhiễm khuẩn Streptococcus nhóm A

Các bệnh nhiễm khuẩn do Streptococcus nhóm A gây ra, như bệnh hồng ban (Scarlet Fever) và mụn nhọt (Impetigo), có thể khiến da tay bị bong tróc. Những bệnh này thường xảy ra ở trẻ em.

Với bệnh hồng ban, triệu chứng đầu tiên thường là sốt và viêm họng. Sau đó sẽ xuất hiện phát ban, bắt đầu từ cổ và ngực rồi lan ra khắp cơ thể. Phát ban có thể kéo dài trong một tuần hoặc lâu hơn, và khi biến mất, da có thể bong tróc. Mụn nhọt gây ra các vết loét đỏ, ngứa, có thể vỡ ra và tiết dịch trong suốt, sau đó đóng vảy màu vàng. Cả bệnh hồng ban và mụn nhọt đều là bệnh thường gặp ở trẻ em.

Cách chăm sóc da tay: Với trường hợp tay khô tróc da do nhiễm khuẩn Streptococcus nhóm A thì các bạn cần đi khám và tiếp nhận điều trị bằng kháng sinh. Đối với mụn nhọt nhẹ với vài vết loét, có thể điều trị bằng kháng sinh bôi tại chỗ, trong khi những vết loét lan rộng cần phải điều trị bằng kháng sinh uống.

Điều trị bệnh hồng ban cần phải dùng kháng sinh uống, để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như sốt thấp khớp, có thể gây viêm và sẹo ở van tim, hoặc thậm chí gây tử vong.

Nhiễm nấm (Fungal Infections)

Một số loại nấm da khi các bạn nhiễm phải có thể gây bong tróc da. Một trong những loại nấm này là nấm tay (tinea manuum), một loại nhiễm trùng da nông thường xuất hiện ở lòng bàn tay và giữa các ngón tay. Nhiễm trùng này có thể khiến da ngứa và bong tróc.

Cách chăm sóc da tay: Nấm tay thường được điều trị bằng thuốc kháng nấm, có thể là thuốc uống hoặc thuốc bôi tại chỗ. Các bạn kiên trì thoa theo chỉ định bác sĩ sẽ giúp cải thiện tình trạng nhanh chóng, dưỡng da tay mềm mịn.

Hội chứng sốc nhiễm độc (Toxic Shock Syndrome – TSS)

Hội chứng sốc nhiễm độc là một tình trạng hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng, do vi khuẩn giải phóng độc tố vào cơ thể. Hội chứng này thường liên quan đến việc sử dụng băng vệ sinh không đúng cách. TSS ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể và gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, trong đó có phát ban và da tay khô, bong tróc ở lòng bàn tay.

Cách chăm sóc da tay: TSS cần được điều trị bằng kháng sinh, thường được truyền qua tĩnh mạch để giúp thuốc phát huy tác dụng nhanh chóng, ngăn ngừa tổn thương nội tạng. Các bạn cần đi khám bệnh viện sớm, không được tự điều trị tại nhà.

Bệnh Kawasaki (Kawasaki Disease)

Bệnh Kawasaki là một bệnh viêm cấp tính có thể gây phát ban và làm sưng, bong tróc da tay và chân. Nguyên nhân chính xác của bệnh Kawasaki chưa rõ, nhưng có thể liên quan đến nhiễm trùng, vì bệnh cũng gây ra sốt và sưng hạch bạch huyết. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 2 tuổi. Mặc dù các triệu chứng thường tự khỏi, bệnh vẫn cần được điều trị kịp thời để tránh các vấn đề tim mạch lâu dài.

Cách chăm sóc da tay: Bệnh Kawasaki là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tim mạch mắc phải ở trẻ em. Vì vậy, khi trẻ được chẩn đoán mắc bệnh Kawasaki, cần phải được bác sĩ tim mạch kiểm tra để phát hiện những dấu hiệu thay đổi ở động mạch vành.

Các phương pháp điều trị chính bao gồm aspirin liều thấp và kháng thể từ người hiến tặng. Aspirin liều thấp được dùng cho các bé để tránh nguy cơ hội chứng Reye, một căn bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong.

Tác dụng phụ của thuốc (Medications)

Một số loại thuốc có thể gây ra tình trạng da tay bong tróc do tác dụng phụ làm khô da, chẳng hạn như các phương pháp điều trị ung thư (xạ trị và hóa trị). Một bệnh lý nghiêm trọng khác là hoại tử biểu bì độc hại (Toxic Epidermal Necrolysis – TEN), có thể gây bong tróc da nghiêm trọng.

Cách chăm sóc da tay: TEN cần được nhập viện điều trị ngay lập tức, sử dụng dịch truyền và kháng sinh qua tĩnh mạch. Trong những trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, các bạn có thể cần phải cấy ghép da để phục hồi những vùng da bị tổn thương nghiêm trọng. Nếu bạn bị bong tróc da do điều trị ung thư (xạ trị hoặc hóa trị), hãy sử dụng các kem dưỡng tay trị liệu để giảm khô da. Bạn cũng nên tránh các loại kem dưỡng có chứa cồn, vì chúng có thể làm tình trạng khô da trở nên tồi tệ hơn.

Hướng dẫn cách phòng ngừa tay khô tróc da

Mặc dù không phải tất cả các nguyên nhân gây bong tróc da tay đều có thể phòng ngừa, đặc biệt là những bệnh lý nền như eczema hoặc vảy nến, nhưng bạn vẫn có thể áp dụng một số biện pháp để giảm nguy cơ da tay bị khô và bong tróc, đặc biệt là khi nguyên nhân do khô da hoặc các yếu tố môi trường.

• Tránh nước nóng vì nước nóng có thể làm da khô nhanh chóng, vì vậy khi tắm hoặc rửa tay, hãy dùng nước ấm thay vì nước nóng.
• Khi làm việc với các chất tẩy rửa mạnh, hóa chất hoặc khi rửa bát đĩa, hãy đeo găng tay để bảo vệ da tay khỏi bị kích ứng hoặc tổn thương.
• Trong mùa đông, khi trời lạnh, hãy luôn đeo găng tay để bảo vệ da tay khỏi không khí lạnh và khô. Nếu bạn sống ở nơi có khí hậu khô, hãy sử dụng máy tạo ẩm trong nhà để duy trì độ ẩm trong không khí.
• Sau mỗi lần rửa tay, đặc biệt là khi bạn phải rửa tay thường xuyên, hãy thoa kem dưỡng tay ngay lập tức. Sử dụng các sản phẩm có thành phần dưỡng ẩm tốt như bơ hạt mỡ hoặc bơ ca cao.
• Một số loại xà phòng có chứa cồn, sulfate, và hương liệu có thể gây kích ứng da tay. Hãy chọn xà phòng dưỡng ẩm hoặc các sản phẩm không chứa các thành phần này.
• Bôi kem chống nắng cho tay mỗi khi ra ngoài, đặc biệt là khi tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp. Da tay cũng cần được bảo vệ khỏi tác hại của tia UV, có thể gây ra cháy nắng và bong tróc.

Khi nào tay khô tróc da cần khám bác sĩ?

Nếu bạn nhận thấy da tay bị bong tróc mà không rõ nguyên nhân, bạn có thể thử chăm sóc tại nhà bằng cách dưỡng ẩm và tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng. Tuy nhiên, nếu tình trạng bong tróc không giảm, trở nên nghiêm trọng hơn, hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt, sưng hạch bạch huyết, đau không thuyên giảm hoặc xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng (như mủ), bạn cần thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Các triệu chứng cần chú ý khi đi khám bác sĩ bao gồm:

• Sốt
• Buồn nôn hoặc nôn
• Sưng hạch bạch huyết
• Đau không giảm hoặc đau dữ dội
• Dấu hiệu nhiễm trùng (chẳng hạn như mủ, đỏ, sưng)
• Phát ban hoặc các tổn thương da bất thường

Tay khô tróc da có thể xảy ra vì nhiều lý do khác nhau, từ nguyên nhân đơn giản như da khô, thay đổi thời tiết, đến các bệnh lý nghiêm trọng như eczema, vảy nến hoặc nhiễm trùng. Dù tình trạng này có thể nhẹ và tự khỏi trong một số trường hợp, nhưng nếu có các triệu chứng khác đi kèm, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.

Hi vọng bài viết của Sebamed đã cung cấp những thông tin hữu ích cho các bạn tham khảo và biết cách chăm sóc da tay khỏe mạnh và ngăn ngừa bong tróc hiệu quả như ý.