Nấm móng chân: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả

Nấm móng chân là vấn đề khó chịu mà nhiều người gặp phải, đặc biệt là người cao tuổi. Khi móng chân bắt đầu chuyển màu vàng, dày lên và xuất hiện những vết trắng kỳ lạ, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nấm. Mặc dù không gây đau đớn nghiêm trọng, nấm móng chân có thể khiến bạn mất tự tin và cảm thấy khó chịu về hình dáng đôi chân. Bài viết này của Sebamed sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này.

Giới thiệu về Nấm móng chân

Nấm móng chân là một bệnh nhiễm trùng nấm Dermatophyte lan rộng ảnh hưởng đến móng chân. Khi nấm dermatophyte gây ra nấm móng chân, tình trạng này được gọi là nấm móng. Nấm Dermatophyte là một loại nấm cần một loại Protein gọi là Keratin để phát triển. Mà Keratin là thành phần cấu trúc chính của móng, giúp móng cứng.

Nấm dermatophyte gây ra 90% các trường hợp nhiễm nấm móng chân. Nấm móng còn được gọi là bệnh nấm móng. Nấm móng chân xảy ra khi nấm xâm nhập vào giữa móng chân và nền móng (phần mô ngay bên dưới móng chân). Bệnh thường xảy ra thông qua vết nứt hoặc vết cắt ở ngón chân. Tuy ít phổ biến hơn, nấm móng có thể lây nhiễm sang móng tay.

Những người dễ bị nhiễm nấm móng chân

Bất kỳ ai cũng có thể bị nấm móng chân. Bệnh thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi, đặc biệt là người trên 60 tuổi. Bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh nấm móng chân cao hơn nếu bạn:

• Mắc bệnh nấm da chân (tinea pedis).
• Mắc bệnh tiểu đường, vảy nến
• Tăng tiết mồ hôi (một chứng rối loạn khiến bạn đổ mồ hôi nhiều).
• Có vết thương quanh khu vực móng chân.
• Lưu thông máu kém do bệnh mạch máu ngoại vi.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như do rối loạn tự miễn dịch hoặc HIV.

Bệnh nấm móng chân phổ biến như thế nào?

Nấm móng chân rất phổ biến, đặc biệt là khi mọi người bắt đầu già đi. Các chuyên gia y tế ước tính cứ 10 người thì có 1 người bị nấm móng. Con số này tăng lên 1/2 (50%) ở những người trên 70 tuổi.

Dấu hiệu nấm móng chân

Nấm móng chân thường ảnh hưởng đến bề mặt móng cũng như có nấm khóe ngón chân. Nấm móng có thể làm thay đổi hình dạng móng chân của bạn theo nhiều cách. 

Trong đó, phổ biến nhất là các thay đổi ở móng chân của bạn có thể:

• Thay đổi màu sắc, trông có màu trắng, vàng hoặc nâu.
• Có vẻ như phấn hoặc đục ở một số chỗ.
• Dày lên và có thể trông biến dạng.
• Móng chân bị tách khỏi nền móng (chừa khoảng trống giữa móng và da bên dưới).
• Nứt hoặc vỡ ở một hoặc nhiều chỗ.

Nấm móng chân có đau không?

Không phải lúc nào cũng vậy. Nấm móng chân có thể trông rất mất thẩm mỹ, nhưng thường không gây đau đớn.

Nguyên nhân bị bệnh nấm móng

Như đã nói ở trên, bệnh nấm móng chân là do một loại nấm Dermatophyte gây ra. Chúng sống nhờ keratin, một loại protein có trong móng tay và móng chân. Mà bản chất, Keratin là thành phần giúp móng cứng cáp. Nên khi bị nấm móng nó sẽ phá vỡ cấu trúc móng và gây ra những biến dạng ở móng chân.

Nấm sẽ xâm nhập qua các vết nứt hoặc vét cắt ở móng chân, qua khoảng trống giữa móng và nền móng (mô bên dưới móng) và các chấn thương móng do cắt móng không đúng cách. Kết hợp với sinh sống hoặc làm việc ở môi trường ẩm ướt, tối tăm, tiếp xúc với nước nhiều (như bể bơi), sử dụng phòng thay đồ công cộng, đi chân trần ngoài vườn, đất, tiếp xúc với người bị nhiễm tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho nấm móng chân phát triển.

Tuy nhiên, các bạn lưu ý là nấm Dermatophyte là nguyên nhân gây ra 90% các trường hợp nhiễm nấm móng chân. Tuy nhiên, các loại nấm khác cũng có thể gây nhiễm trùng móng chân.

Bệnh nấm móng có lây không?

Nấm móng chân khá dễ lây lan. Bạn có thể lây nấm sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp. Bạn cũng có thể bị nấm móng chân khi chạm vào bề mặt bị nhiễm bệnh.

Một số loại nấm Dermatophyte dễ lây lan sang da của bạn. (Da và da đầu của bạn cũng chứa keratin.) Khi nấm dermatophyte ảnh hưởng đến da của bạn, tình trạng này được gọi là bệnh hắc lào.

Nấm móng chân có thể lây lan đến:

• Các móng chân khác.
• Da giữa các ngón chân (gọi là bệnh nấm chân).
• Vùng bẹn (gọi là ngứa bẹn ).
• Da đầu (phần da trên đỉnh đầu).

Cách chẩn đoán bệnh nấm móng chân

Đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ móng chân bị ảnh hưởng để đánh giá các triệu chứng. Họ có thể xác định nấm móng chân chỉ bằng cách quan sát ngón chân của bạn. Tuy nhiên, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm để xác nhận tình trạng nhiễm nấm.

Để cẩn thận hơn, các bác sĩ có thể sẽ lấy một mẫu nhỏ dưới móng tay của bạn để phân tích thêm. Việc quan sát các tế bào dưới kính hiển vi có thể xác nhận chẩn đoán nấm móng chân. Nếu xét nghiệm ban đầu âm tính, bác sĩ có thể cạo mẫu để xem nấm có phát triển trong môi trường nuôi cấy hay không. Điều này cũng giúp bác sĩ xác định loại nấm.

Cách điều trị bệnh nấm móng chân

Nấm móng chân vốn nổi tiếng là khó điều trị. Bạn có thể cần phải điều trị nấm móng trong vài tháng để loại bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, nấm móng chân vẫn thường tái phát.

Bác sĩ chuyên khoa da liễu hoặc bác sĩ chuyên khoa chân có thể giải thích các phương án điều trị cho bạn. Nếu tình trạng của bạn nhẹ và không gây khó chịu, thời gian điều trị sẽ ngắn hơn. Phương pháp điều trị nấm móng chân hiệu quả nhất sẽ phụ thuộc phần lớn vào các triệu chứng và tình trạng của bạn. Bác sĩ sẽ cân nhắc một số yếu tố trước khi đề xuất phác đồ điều trị. Họ sẽ thiết kế một phác đồ điều trị riêng cho bạn.

Thuốc chống nấm đường uống

Bạn có thể dùng thuốc kháng nấm đường uống theo đơn để điều trị nấm. Các lựa chọn bao gồm terbinafine (Lamisil®), itraconazole (Sporanox®) hoặc fluconazole (Diflucan®). Bạn sẽ cần dùng thuốc hàng ngày trong vài tháng (hoặc lâu hơn). Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra các tác dụng phụ tiềm ẩn của thuốc. Những loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến gan và tương tác với các loại thuốc khác, vì vậy thuốc kháng nấm đường uống không phù hợp với tất cả mọi người.

Thuốc bôi ngoài da

Bạn có thể thường xuyên bôi thuốc bôi trực tiếp lên móng. Thuốc sẽ điều trị nấm theo thời gian. Thuốc bôi có hiệu quả nhất khi kết hợp với thuốc uống. Nhìn chung, thuốc chống nấm đường uống có thể mang lại hiệu quả điều trị cao nhất. Kết hợp thuốc uống với thuốc chống nấm tại chỗ có thể giúp điều trị hiệu quả hơn.

Điều trị bằng laser

Bác sĩ sẽ chiếu tia laser công nghệ cao và đèn chiếu đặc biệt vào móng chân của bạn để điều trị nấm. Laser được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để “làm móng trong suốt tạm thời” trong trường hợp nấm móng, nhưng không phải là phương pháp chữa khỏi hoàn toàn. Tỷ lệ chữa khỏi của phương pháp điều trị bằng laser thấp hơn so với các phương pháp điều trị bằng thuốc uống và thuốc bôi ngoài da. Bác sĩ thường không sử dụng laser làm phương pháp điều trị đầu tay cho nấm móng.

Nhìn chung, việc điều trị nấm móng chân mất nhiều thời gian và cần sự kiên trì. Ngay cả khi đã điều trị, nấm móng chân vẫn thường tái phát. Hãy thảo luận về ưu và nhược điểm của việc điều trị nấm móng chân với bác sĩ chăm sóc sức khỏe để xác định phương pháp phù hợp nhất với bạn.

Cách trị nấm móng chân dân gian

Một số cách trị nấm móng chân theo dân gian như: 

• Tỏi: Bản thân tỏi có tính kháng nấm, kháng khuẩn tự nhiên nên sử dụng tỏi giã nát đắp lên móng bị nấm 10-15 phút rồi rửa sạch sẽ giúp ức chế sự phát triển của nấm. Thực hiện đều đặn sẽ giúp giảm tình trạng móng bị nấm đáng kể.
• Lá trầu không: Tương tự như tỏi, lá trầu không cũng có tính sát khuẩn, kháng nấm. Các bạn rửa sạch lá trầu không, giã nát đắp móng hoặc đun sôi lấy nước ngâm chân, thực hiện 2-3 lần/ngày sẽ giúp làm sạch móng, hạn chế nấm phát triển.
  Giúp làm sạch và khử mùi

Các bạn lưu ý các phương pháp dân gian trên đây có thể hỗ trợ giảm triệu chứng nhưng KHÔNG thay thế được điều trị y khoa chuyên môn. Nấm móng chân rất khó điều trị và cần sự theo dõi của bác sĩ.

Không điều trị nấm móng chân có sao không?

Mặc dù nấm móng chân khá phổ biến, nhưng nó thường không gây hại. Các triệu chứng chủ yếu ảnh hưởng đến hình dạng móng chân của bạn. Nên không ít người coi nhẹ hoặc chủ quan, cũng có người thắc mắc không biết việc không điều trị nấm móng chân thì có sao không?

Như đã nói, nấm móng chân thường gây ra mất thẩm mỹ hơn là gây đau đớn cho người bệnh. Nếu các bạn không điều trị thì sẽ chấp nhận rằng sẽ sống với móng chân dị dạng. Ngoài ra, các bạn cũng phải cân nhắc đến nguy cơ nấm móng chân có thể lan ra vùng da giữa các ngón chân hoặc các vùng khác trên cơ thể.

Nếu không điều trị thì khi mặc quần áo, các bạn cần đi tất trước để giảm nguy cơ lây lan sang các vùng da khác. 

Cách phòng ngừa nấm móng chân tái phát

Không có cách nào đảm bảo bạn sẽ không bị nấm móng chân. Nhưng bạn có thể thực hiện một số bước để phòng ngừa:

• Tránh đi chân trần ở những nơi công cộng như nhà tắm công cộng, phòng thay đồ và hồ bơi. Hầu hết mọi người đều bị nấm trong những trường hợp này. Mang dép tông ở những nơi công cộng này sẽ rất hữu ích.
• Nếu bạn có thành viên trong gia đình bị nấm chân hoặc nấm móng, hãy thử sử dụng vòi hoa sen khác hoặc đi dép tông khi tắm để tránh tiếp xúc với nấm.
• Không nên cố ý xé hoặc làm rách móng chân. Chấn thương do vô tình hoặc cố ý cắt móng tay có thể trở thành đường xâm nhập cho nấm.
• Vệ sinh sạch sẽ dụng cụ cắt móng tay trước khi sử dụng.
• Nếu bạn bị tiểu đường, hãy tuân thủ mọi khuyến cáo về chăm sóc bàn chân từ bác sĩ chăm sóc sức khỏe. Việc khám chân thường xuyên có thể giúp bạn giải quyết các vấn đề về bàn chân trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.
• Giữ chân khô ráo. Đảm bảo lau khô chân hoàn toàn sau khi tắm.
• Ngâm móng chân vào nước ấm trước khi cắt. Hoặc bạn có thể cắt móng sau khi tắm. Cắt móng chân theo đường thẳng (không cắt tròn các cạnh).
• Mang giày vừa vặn. Giày không nên quá rộng hoặc quá chật ở phần mũi giày.

Thực hiện vệ sinh và chăm sóc bàn chân tốt sẽ làm giảm nguy cơ nấm móng chân tái phát. 

Có thể sơn móng tay nếu bị nấm móng chân không?

Bạn có thể muốn che móng chân bị đổi màu bằng sơn móng tay . Nhưng nếu bạn đang sử dụng thuốc chống nấm tại chỗ, có lẽ bạn không nên dùng sơn móng tay. Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn không nên dùng sơn móng tay trong mọi trường hợp.

Sơn móng tay giữ lại độ ẩm từ nền móng (mô bên dưới móng chân). Vì nấm phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, việc sơn móng tay có thể làm tình trạng nhiễm nấm trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên, móng tay của bạn vẫn tiếp tục phát triển dù có sơn hay không.

Khi nào nên gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe?

Trong một số ít trường hợp, nấm móng chân có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng gọi là viêm mô tế bào. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm mô tế bào có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe của bạn.

Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ và khám tại các nơi đáng tin cậy như bệnh viện nếu bạn gặp thêm các vấn đề sau:

• Các vấn đề về lưu thông máu
• Bệnh tiểu đường.
• Đỏ, đau hoặc mủ gần móng chân.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu.

Ngoài ra, khi đi khám nấm móng chân, bạn có thể chuẩn bị thêm các câu hỏi để hỏi thêm bác sĩ, chăm sóc sức khỏe và khắc phục tình trạng nấm móng chân tốt hơn như là:

• Tôi bị nhiễm nấm nào? 
• Thời gian điều trị trong bao lâu?
• Tôi có cần lưu ý đến bất kỳ biến chứng nghiêm trọng hoặc tác dụng phụ nào của quá trình điều trị không?
• Trong thời gian điều trị có cần chú ý thêm gì không?
• Tôi có thể thực hiện những bước nào để ngăn chặn tình trạng này tái diễn?

Một số câu hỏi thường gặp về nấm móng chân

Nấm móng chân có nguy hiểm không?

Nấm móng chân thường không nguy hiểm, cũng không gây đau đớn. Trong phần lớn trường hợp thì nó gây mất thẩm mĩ và khiến người bệnh tư ti. Chỉ có biến chứng thường gặp là có thể lây lan sang vùng da khác hoặc nhiễm sang nấm móng tay (không quá phổ biến nhưng cũng có khả năng xảy ra).

Trong trường hợp hiếm gặp thì người bị nhiễm nấm móng chân chuyển sang viêm mô tế bào nguy hiểm nếu không điều trị, mà để nhiễm lâu năm. Với những ai bị tiểu đường hoặc miễn dịch yếu thì có thể gặp biến chứng nặng hơn, cần theo dõi, tư vấn của bác sĩ sát sao.

Tại sao nấm móng chân thường tái phát?

Nấm rất khó diệt trừ hoàn toàn cũng như dễ sinh trưởng trong nhiều điều kiện. Thế nên nó dễ tái phát, nhất là với móng chân bởi:

• Môi trường thuận lợi: Chân thường ẩm ướt, ấm áp
• Tái nhiễm từ môi trường hoặc người khác
• Không tuân thủ đầy đủ phác đồ điều trị
• Không thay đổi thói quen gây nguy cơ

Thuốc điều trị nấm móng có tác dụng phụ không?

Có, đặc biệt với thuốc uống có thể ảnh hưởng gan và cần cẩn trọng để tránh tương tác với các loại thuốc khác. Do đó, khi được kê thuốc uống bạn cần báo lại tình trạng có bị dị ứng, thể trạng để bác sĩ cân nhắc, có thể bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để theo dõi.

Có thể tự điều trị nấm móng tại nhà không?

Dù rằng có nhiều loại thuốc bôi không kê đơn bên ngoài thị trường nhiều nhưng các bạn cũng nên đi khám bác sĩ để có hướng điều trị chính xác. Các bạn càng không nên tự điều trị khi:

• Bị tiểu đường
• Có hệ miễn dịch yếu
• Tình trạng nghiêm trọng
• Có dấu hiệu nhiễm trùng

Thay vào đó, là nên gặp chuyên gia (bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ chuyên khoa chân) để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp và an toàn nhất.

Móng chân bị nấm có mọc lại không?

Thực tế, khi bị nấm móng thì móng của bạn vẫn tiếp tục phát triển, chỉ là có sự thay đổi về hình thái, màu sắc của móng. Khi được điều trị đúng cách, lớp móng mới sẽ mọc lên và dần thay thế cho móng cũ bị nhiễm nấm. Nên có thể khẳng định, móng chân bị nấm có thể mọc lại nếu được điều trị đúng cách.

Lưu ý là thời gian mọc lại móng chân sẽ chậm hơn rất nhiều so với móng tay, cũng như là việc điều trị nấm móng chân cũng lâu hơn, cần nhiều thời gian hơn. Nếu đã thấy có dấu hiệu tiến triển tốt thì 

Nấm móng chân (tinea unguium) là một bệnh nhiễm trùng cực kỳ phổ biến và khó điều trị. Nấm móng chân thường không gây đau đớn, nhưng có thể khiến bạn tự ti về hình dáng bàn chân. Nếu bạn cảm thấy khó chịu, hãy trao đổi với bác sĩ chăm sóc sức khỏe về các lựa chọn điều trị. Một chuyên gia được đào tạo bài bản (chẳng hạn như bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ chuyên khoa chân) có thể tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp nhất với bạn, đồng thời bảo vệ sức khỏe tổng thể.