Mụn trứng cá ở lưng: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Mụn trứng cá ở lưng không phải là tình trạng hiếm gặp và nó cũng gây ra sự khó chịu, bất tiện và tự ti cho nhiều người. Nó có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, giới tính và điều kiện sống khác nhau. Cùng Sebamed tìm hiểu nguyên nhân, cách điều trị và lám sao giảm mụn lưng, phòng ngừa mụn lưng xuất hiện đơn giản tại nhà với bài viết dưới đây.

Mụn trứng cá ở lưng là gì?

Mụn trứng cá ở lưng là loại mụn viêm xuất hiện ở lưng. Tình trạng này xảy ra khi nang lông dưới da bị tắc nghẽn bởi dầu, vi khuẩn và tế bào da chết. Mà ở lưng có khá nhiều lang lông nên mụn trứng cá ở lưng là tình trạng khá phổ biến, xảy ra ở rất nhiều người. 

Mụn trứng cá ở lưng thường ít được nhắc đến như mụn mặt. Tuy nhiên, các chuyên gia ước tính rằng khoảng một nửa số người bị mụn mặt cũng bị mụn ở lưng và phần trên cơ thể.

Các loại mụn trứng cá ở lưng

Có nhiều loại mụn trứng cá khác nhau có thể xuất hiện ở lưng. Trong đó, các loại mụn trứng cá ở lưng phổ biến nhất bao gồm:

• Mụn đầu đen: Các nốt mụn có phần giữa màu đen hoặc sẫm màu, xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc, đầu mụn hở tiếp xúc với không khí bị oxy hóa.
• Mụn đầu trắng: Các nốt mụn có nhân trắng ở giữa, xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn dưới da.
• Nốt sần và u nang: Vết thâm lớn, viêm, sâu
• Sẩn: Các nốt sần nhỏ, sưng, cứng
• Mụn mủ: Các nốt mụn chứa đầy mủ có phần trung tâm màu trắng hoặc vàng (còn gọi là mụn nhọt)

Các loại mụn trứng cá ở lưng thường gặp là mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn viêm, mụn thịt, mụn đỏ,.. Ở một số tình trạng viêm nang lông nặng, các mụn trứng cá mọc ở lưng có thể lan sang vùng ngực, cánh tay và phát triển thành mụn nang.

Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở lưng

Cũng giống như mụn trên mặt, mụn lưng phát triển khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu, tế bào da, vi khuẩn và mồ hôi. Các nguyên nhân gây mụn trứng cá ở lưng trực tiếp phổ biến nhất là:

• Chế độ ăn uống: Các thực phẩm giàu đường, tinh bột, dầu mỡ có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dẫn đến tăng tiết dầu nhờn trên da. Dầu thừa kết hợp với tế bào chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông, kết hợp với vi khuẩn gây viêm, tạo điều kiện hình thành mụn trứng cá.
• Ma sát từ quần áo, ba lô, dụng cụ thể thao và các thiết bị khác: Khi quần áo, ba lô, hay dụng cụ tập thể thao cọ xát lên vùng da lưng ướt do mồ hôi, sẽ gây tổn thương da, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động tăng, đồng thời làm lớp tế bào chết và dầu nhờn tích tụ dễ dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và viêm mụn. Áo chật hoặc làm bằng chất liệu khó thấm hút cũng làm da bị bí, tăng nguy cơ mụn.
• Căng thẳng: Stress làm tăng hormone cortisol trong cơ thể, hormone này kích thích tuyến bã nhờn tăng tiết dầu nhờn trên da nhiều hơn. Ngoài ra, căng thẳng còn làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến vi khuẩn dễ xâm nhập gây viêm nhiễm mụn nghiêm trọng hơn.
• Đổ mồ hôi: Mồ hôi đọng lại trên da, đặc biệt là vùng lưng mặc áo bó sát hoặc có chất liệu khó thoáng khí sẽ làm bít tắc lỗ chân lông, môi trường ẩm ướt tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây mụn viêm.
• Giai đoạn dậy thì: Nội tiết tố tăng cao trong giai đoạn dậy thì làm tăng sản xuất dầu nhờn từ tuyến bã, dầu dư thừa gây bít tắc lỗ chân lông, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển dẫn đến mụn trứng cá ở lưng.
• Giới tính: Nam giới thường có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, do đó dễ bị mụn trứng cá ở lưng và vai hơn.
• Trong kỳ kinh nguyệt: Sự thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt làm tăng sản xuất dầu nhờn, làm bít tắc lỗ chân lông dễ hình thành mụn.
• Những người có tiền sử gia đình bị mụn trứng cá: Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến hoạt động tuyến bã nhờn và khả năng phản ứng viêm của da, khiến những người này dễ bị mụn trứng cá hơn.

Cách ngăn ngừa mụn lưng chi tiết

Mụn lưng là một vấn đề da liễu phổ biến, đặc biệt ở những người có da dầu hoặc thường xuyên đổ mồ hôi. Dù không thể ngăn ngừa mụn lưng hoàn toàn, bạn có thể thực hiện các biện pháp để giảm nguy cơ xuất hiện mụn và ngăn tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Cụ thể:

Hạn chế cọ xát vào lưng

Sự cọ xát từ các vật dụng như ba lô, túi xách, hoặc quần áo bó sát có thể gây kích ứng da, bí và làm tắc nghẽn lỗ chân lông và dẫn đến mụn trứng cá cơ học (mụn do ma sát). Do đó, để hạn chế việc phát triển mụn ở lưng, các bạn nên:

• Chọn ba lô có dây đeo mềm, đệm lót để giảm áp lực lên lưng.
• Hạn chế mang ba lô hoặc túi nặng trong thời gian dài. Thay vào đó, sử dụng túi đeo chéo hoặc túi xách tay nếu có thể.
• Tránh mặc quần áo quá chật, đặc biệt là các chất liệu không thoáng khí như polyester, vì chúng có thể gây tích tụ mồ hôi và dầu trên lưng.
  Nếu phải mang ba lô thường xuyên, hãy vệ sinh dây đeo định kỳ để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.

Chế độ ăn uống khoa học, bổ sung các thành phần chống viêm

Một số thực phẩm có chỉ số đường huyết cao (như bánh mì trắng, gạo trắng, khoai tây chiên) có thể làm tăng insulin, kích thích sản xuất dầu thừa và gây viêm, góp phần vào sự hình thành mụn. Các bạn nên hạn chế các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao như thay gạo trắng bằng gạo lứt, bánh mì trắng bằng bánh mì nguyên cám. Và giảm tiêu thụ đồ ngọt, nước ngọt có gas và thực phẩm chế biến sẵn.

Và xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, bổ sung các thực phẩm chống viêm như:

• Các loại cá giàu omega-3 như cá hồi, cá thu.
• Rau xanh (bông cải xanh, cải bó xôi), trái cây giàu vitamin C (cam, dâu tây).
• Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó (nhưng dùng ở mức vừa phải để tránh dư thừa dầu).
• Uống đủ nước (khoảng 2-3 lít/ngày) để hỗ trợ quá trình đào thải độc tố và giữ da khỏe mạnh.

Lưu ý: Nếu nghi ngờ chế độ ăn uống ảnh hưởng lớn đến mụn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ phù hợp.

Sử dụng sản phẩm trị mụn cho vùng lưng

Các sản phẩm trị mụn chứa các hoạt chất như benzoyl peroxide, salicylic acid hoặc retinoid giúp làm sạch lỗ chân lông, giảm vi khuẩn và ngăn ngừa mụn mới. Do đó, các bạn chọn các sản phẩm dạng gel hoặc xịt trị mụn chuyên dụng cho vùng da cơ thể, dễ thoa lên lưng. Khi thoa thì nên thoa một lớp mỏng đều khắp vùng lưng, không chỉ ở khu vực có mụn, để ngăn ngừa mụn lan rộng.

Lưu ý:

• Luôn thử sản phẩm trên một vùng da nhỏ trước để kiểm tra phản ứng dị ứng. Nếu da khô hoặc bong tróc, hãy giảm tần suất sử dụng và kết hợp kem dưỡng ẩm không gây mụn.
• Nên dùng sản phẩm có nồng độ hoạt chất thấp (ví dụ: benzoyl peroxide 2.5% hoặc salicylic acid 0.5-2%) để tránh kích ứng, đặc biệt nếu da bạn nhạy cảm. Và thoa sản phẩm sau khi tắm, khi da đã sạch và khô, để tăng hiệu quả thẩm thấu.

Tránh nặn hoặc cạy mụn

Nặn mụn có thể làm tổn thương da, gây viêm nhiễm nặng hơn, để lại sẹo hoặc vết thâm lâu dài. Các bạn nên sử dụng các sản phẩm có chứa axit salicylic hoặc benzoyl peroxide để làm khô mụn tự nhiên. Nếu mụn sưng to hoặc đau, có thể chườm mát để giảm viêm trước khi sử dụng sản phẩm trị mụn. 

Nếu mụn gây khó chịu, hãy tham khảo bác sĩ da liễu để được xử lý an toàn (như hút mụn hoặc điều trị bằng công nghệ). Và các bạn lưu ý, giữ tay sạch và tránh chạm vào vùng lưng để ngăn vi khuẩn lây lan.

Tắm rửa và thay quần áo sau khi đổ mồ hôi

Mồ hôi, dầu thừa và vi khuẩn tích tụ trên da sau khi tập luyện hoặc hoạt động mạnh có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây mụn. Do đó, các bạn nên:

• Tắm ngay sau khi tập thể dục hoặc sau các hoạt động gây đổ mồ hôi nhiều.
• Sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, có chứa các thành phần làm sạch sâu như salicylic acid hoặc tea tree oil (dầu tràm trà) để loại bỏ dầu thừa và vi khuẩn.
• Lau khô người bằng khăn sạch, mềm để tránh kích ứng da.
• Thay quần áo sạch ngay sau khi tắm, ưu tiên quần áo bằng cotton hoặc vải thấm hút tốt.
• Nếu không thể tắm ngay, dùng khăn ướt không chứa cồn để lau vùng lưng tạm thời.

Chọn sản phẩm chăm sóc da không gây mụn

Các sản phẩm chứa dầu hoặc thành phần gây bít tắc lỗ chân lông (comedogenic) có thể làm tình trạng mụn lưng trở nên tồi tệ hơn. Do đó, các bạn nên tìm các sản phẩm có ghi trên bao bì là “non-comedogenic” (không gây bít tắc lỗ chân lông), “oil-free” (không chứa dầu), hoặc “không gây mụn” (non-acnegenic).

Nên ưu tiên sữa tắm, kem dưỡng hoặc kem chống nắng dạng gel hoặc gốc nước thay vì dạng kem đặc. Các bạn cũng nên tránh các sản phẩm có thành phần như dầu dừa, dầu khoáng (mineral oil) hoặc bơ hạt mỡ (shea butter) nếu da bạn dễ bị mụn. Sữa tắm nên chọn loại có pH 5.5 phù hợp với độ pH cân bằng của da, thay vì các loại có độ kiềm cao (trên 10) sẽ khiến da khô, mất nước và làm tình trạng mụn nặng hơn. Sản phẩm tham khảo như: Sữa rửa mặt & tắm toàn thân Sebamed.

Và một điều quan trọng không thể bỏ qua là các bạn cần đọc kỹ thành phần sản phẩm và kiểm tra xem chúng có phù hợp với da dầu/mụn hay không.

Chọn quần áo thấm hút mồ hôi và vệ sinh sạch sẽ

Quần áo không thấm hút mồ hôi hoặc không được giặt sạch có thể giữ lại vi khuẩn và dầu thừa, làm tăng nguy cơ mụn lưng. Do đó, các bạn nên:

• Mặc quần áo tập luyện làm từ vải thấm hút mồ hôi (như vải tổng hợp chuyên dụng hoặc cotton pha).
• Giặt quần áo sau mỗi lần tập luyện, đặc biệt là áo ngực thể thao hoặc áo bó sát.
• Tránh tái sử dụng quần áo đã mặc, kể cả khi chúng chưa có mùi khó chịu.
• Giặt chăn ga gối định kỳ (ít nhất 1-2 tuần/lần) để ngăn vi khuẩn từ giường ngủ lây sang da lưng.

Lưu ý bổ sung:

• Giữ vệ sinh môi trường sống: Đảm bảo phòng ngủ thoáng mát, sạch sẽ để tránh vi khuẩn tích tụ.
• Tham khảo bác sĩ da liễu: Nếu mụn lưng không cải thiện sau 4-6 tuần áp dụng các biện pháp trên, hoặc nếu mụn sưng viêm nghiêm trọng, hãy đến gặp bác sĩ để được kê đơn thuốc (như retinoid bôi ngoài, kháng sinh hoặc isotretinoin đường uống).
• Duy trì thói quen chăm sóc da: Ngăn ngừa mụn là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và nhất quán.

Bằng cách kết hợp các biện pháp trên, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ mụn lưng và cải thiện tình trạng da. Quan trọng nhất là duy trì thói quen chăm sóc da đều đặn, chú ý vệ sinh và lựa chọn sản phẩm phù hợp với loại da của mình.

Cách trị mụn trứng cá ở lưng hiệu quả

Dù đã áp dụng các cách phòng ngừa ở trên thì vẫn có nguy cơ bị mụn trứng cá ở lưng. Khi đã bị mụn, đang ở tình trạng nhẹ thì các bạn nên:

Vệ sinh đúng cách

Trong nhiều trường hợp bị mụn nhẹ, chỉ cần tiến hành vệ sinh đúng cách, sử dụng sữa tắm phù hợp sẽ giúp tình trạng mụn thuyên giảm và khỏi hẳn sau 4-6 tuần.

Bởi lẽ, làn da có độ pH 5.5, có tính axit nhẹ, tạo một hàng rào bảo vệ da trước vi khuẩn, bụi bẩn. Nhưng khi sử dụng các sản phẩm làm sạch như xà phòng, sữa tắm có độ pH kiềm, khiến da bị mất cân bằng, khô da, hàng rào bảo vệ da yếu đi khiến da càng dễ bị bít tắc và mụn phát sinh ngày càng nhiều.

Các bác sĩ da liễu (bác sĩ chuyên khoa da, tóc và móng) thường điều trị mụn trứng cá ở lưng khuyên các bạn khi muốn tìm cách trị mụn, giảm mụn ở lưng các bạn nên dùng sữa tắm có độ pH 5.5 để hỗ trợ, khôi phục hàng rào bảo vệ da.

Cách trị mụn trứng cá ở lưng tại nhà đơn giản

Các bác sĩ chăm sóc sức khỏe thường khuyên bạn nên thử trị mụn trứng cá ở lưng tại nhà nếu gần đây bạn bị mụn lưng hoặc có một vài nốt mụn nhẹ đến trung bình, không đau hoặc không sâu.

Các bạn có thể sử dụng một số sản phẩm trị mụn thường sử dụng để giảm mụn lưng với tình trạng mụn bị nhẹ đến trung bình: 

Axit Azelaic

Hợp chất tự nhiên này có đặc tính kháng viêm và kháng khuẩn, có thể giúp cải thiện tình trạng mụn trên mặt, ngực và lưng. Nó cũng giúp ngăn ngừa tình trạng tăng sắc tố sau viêm (vết thâm có thể tồn tại lâu dài sau khi mụn đã hết).

Benzoyl Peroxide

Các sản phẩm làm sạch có thành phần này giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Hãy thử sử dụng hàng ngày và để một lớp sản phẩm trên lưng trong 2-5 phút trước khi rửa sạch để thành phần có thời gian phát huy tác dụng. Nếu sản phẩm gây khô da, hãy sử dụng ít thường xuyên hơn hoặc hạn chế thời gian lưu lại trên da trước khi rửa sạch.

Nếu bạn cần một lựa chọn OTC mạnh, hãy tìm sản phẩm benzoyl peroxide 10%. Một số sản phẩm benzoyl peroxide có thể tẩy trắng hoặc làm ố vải, vì vậy hãy rửa sạch sản phẩm hoàn toàn sau khi sử dụng.

Retinoid (Adapalene)

Sử dụng sản phẩm có chứa Retinoid (Adapalene) kết hợp với sữa tắm có chứa benzoyl peroxide có thể cải thiện tình trạng mụn lưng hiệu quả. Retinoid không kê đơn có thể giúp thông thoáng lỗ chân lông, giúp benzoyl peroxide hoạt động hiệu quả hơn. Các bạn thử thoa một trong những sản phẩm này hàng ngày trước khi đi ngủ sẽ thấy hiệu quả sau 4-6 tuần.

Tuy nhiên, sử dụng Retinoid đôi khi có thể gây khô da, kích ứng và khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Nên khi bắt đầu sử dụng, các bạn đi từ lượng nhỏ, từ từ rồi mới tăng dần tần suất sử dụng tùy theo khả năng dung nạp và tình trạng da.

Axit salicylic

Axit salicylic có thể giúp giảm mụn đầu trắng và mụn đầu đen nhờ khả năng thông thoáng lỗ chân lông, tẩy tế bào chết và giảm viêm. Hãy thử thoa một lớp mỏng sản phẩm này vào quy trình chăm sóc da buổi sáng của bạn.

Lưu ý rằng không phải tất cả các loại thuốc OTC đều cần được sử dụng cùng lúc vì có nguy cơ gây kích ứng và khô da.

Cách điều trị mụn trứng cá ở lưng

Khi các bạn gặp các đợt bùng phát mụn trứng cá ở lưng nghiêm trọng hơn cũng như bị tình trạng mụn nặng thì cần được điều trị bởi bác sĩ. Bác sĩ da liễu có thể đưa ra một số phương pháp hoặc quy trình điều trị theo toa, bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Một liệu trình kháng sinh ngắn hơn như doxycycline có thể giúp giảm lượng vi khuẩn gây mụn trên da bạn.
• Một số loại thuốc kháng sinh được kê đơn để uống, trong khi một số khác là thuốc điều trị tại chỗ.
• Gel Dapsone: Loại kháng sinh bôi ngoài da này đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện đáng kể tình trạng mụn lưng trong vòng vài tháng.
• Liệu pháp hormone: Thuốc tránh thai đường uống hoặc spironolactone, một loại thuốc điều trị huyết áp cao, có thể là lựa chọn hiệu quả đối với một số người.
• Isotretinoin: Một loại thuốc uống được gọi là isotretinoin (một công thức vitamin A mạnh) có thể được sử dụng cho các trường hợp mụn lưng cực kỳ nghiêm trọng. Thuốc này có thể có tác dụng phụ đáng kể, vì vậy hãy thảo luận kỹ lưỡng về tất cả các rủi ro và lợi ích với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn trước khi dùng.
• Tia laser: Tia laser, như AviClear, có thể tác động vào tuyến bã nhờn và cải thiện tình trạng mụn trứng cá ở lưng.

Việc tự thoa sản phẩm trị mụn lên lưng có vẻ khó khăn, thậm chí là bất khả thi. Các bác sĩ da liễu khuyên bạn nên đầu tư vào một dụng cụ thoa kem dưỡng da dài, có thể giúp thoa kem lên những vùng da khó tiếp cận.

Khi nào mụn trứng cá ở lưng cần đi khám?

Thỉnh thoảng bị mụn ở lưng thường không phải là vấn đề đáng lo ngại. Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn thường xuyên gặp khó khăn trong việc kiểm soát mụn ở lưng, hoặc nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Mụn trứng cá có vẻ ngày càng tệ hơn
• Mụn trứng cá ảnh hưởng đến sức khỏe cảm xúc của bạn
• Mụn lưng không cải thiện sau 6-8 tuần với các bước tự chăm sóc và điều trị không kê đơn
• Các đợt đột phá mới xuất hiện sau khi ban đầu đã được cải thiện
• Mụn trứng cá đau, sâu hoặc bị kích ứng

Mặc dù mụn trứng cá ở lưng thường không gây hại, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến sự tự tin về ngoại hình của bạn, đặc biệt là khi tình trạng mụn trứng cá bị nặng kèm thêm nhiều vết thâm xấu xí. Thêm nữa, mụn lưng cũng không phải tình trạng hiếm gặp, rất nhiều gặp phải tình trạng này ở các mức độ khác nhau.

Hi vọng, qua bài viết Mụn trứng cá ở lưng: Nguyên nhân và cách điều trị của Sebamed đã giúp các bạn có thêm những thông tin hữu ích cho bản thân, giúp loại bỏ mụn lưng hiện có cũng như tình trạng đổi màu da hoặc sẹo do mụn gây ra hiệu quả. Chúc bạn sớm sạch mụn và lấy lại sự tự tin vốn có cho bản thân.