Vảy nến thể giọt: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Vảy nến thể giọt: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị được giới thiệu chi tiết trong bài sẽ giúp các bạn hiểu về tình trạng vảy nến bản thân, kiểm soát tốt hơn và hạn chế nguy cơ tái phát. Bài viết sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết về vảy nến thể giọt để các bạn có thể chủ động trong việc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe làn da.

Vảy nến thể giọt là gì?

Khi tìm hiểu về vảy nến thể giọt, các bạn cần hiểu về vảy nến trước. Theo đó, vảy nến là một rối loạn viêm mạn tính biểu hiện dưới dạng các mảng đỏ, có vảy rõ ràng và đôi khi là mụn mủ vô khuẩn.

Có nhiều biến thể lâm sàng của bệnh vẩy nến, bao gồm vẩy nến mảng, vẩy nến giọt và các biến thể mụn mủ. Vảy nến thường ảnh hưởng đến khớp, dẫn đến viêm khớp vẩy nến. Tổn thương móng được phát hiện ở 10-80% bệnh nhân bị vẩy nến. Vảy nến có nhiều biểu hiện lâm sàng khác nhau và một số biến thể có thể xuất hiện đồng thời trên cùng một bệnh nhân.

Vảy nến giọt là một biến thể riêng biệt của bệnh vẩy nến, thường khởi phát do nhiễm trùng liên cầu khuẩn (xuất phát viêm họng hoặc quanh hậu môn) và phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên so với người lớn. Bệnh nhân biểu hiện một số tổn thương nhỏ hình giọt nước, đáp ứng tốt với liệu pháp bôi ngoài da và quang trị liệu.

Điều đó không có nghĩa là bệnh vẩy nến giọt không nghiêm trọng vì khoảng một phần ba số người mắc bệnh này sẽ phát triển thành dạng vẩy nến mãn tính hơn, đây là một bệnh tự miễn khiến cơ thể bạn tấn công các tế bào của chính mình.

Theo thông tin của Quỹ Bệnh vẩy nến Quốc gia Mỹ báo cáo rằng khoảng 8% số người mắc bệnh vẩy nến sẽ phát triển thành vẩy nến thể giọt. Theo một báo cáo khác, khoảng 2% trong số tất cả các trường hợp vẩy nến là vẩy nến thể giọt.

Triệu chứng, dấu hiệu bệnh vẩy nến thể giọt

Vảy nến giọt là một loại vảy nến biểu hiện trên da dưới dạng các đốm đỏ, tím hoặc nâu, có vảy, hình giọt nước. Nhiều người mắc bệnh này khi còn nhỏ hoặc thanh thiếu niên, thường là sau khi bị nhiễm trùng. 

Các triệu chứng của bệnh vẩy nến giọt bao gồm:

• Các mảng trên da: Các mảng tròn hoặc hình giọt nước màu hồng hoặc đỏ sẽ xuất hiện trên tông da sáng, trong khi tông da tối hơn có thể xuất hiện các đốm màu tím hoặc nâu. Các mảng này thường rộng từ 2 đến 10 mm. Bạn có thể thấy các vảy da khô bong ra khỏi các mảng đỏ. Các mảng này xuất hiện ở vùng cánh tay, chân và thân mình.
• Ngứa: Các mảng da sẽ ngứa và bị kích ứng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp các đốm ngứa thường tự khỏi.

Nguyên nhân gây bệnh vẩy nến giọt

Xét về bản chất, có hai nguyên nhân chính gây bệnh vẩy nến đến bạn là:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn: Liên cầu khuẩn nhóm A, loại vi khuẩn gây viêm họng liên cầu khuẩn, thường là thủ phạm gây ra các trường hợp bệnh vẩy nến giọt. Liên cầu khuẩn (viêm họng liên cầu khuẩn) kích hoạt phản ứng của hệ miễn dịch gây ra các nốt mụn trên da.
• Di truyền: Trong một số trường hợp, bệnh vẩy nến giọt có tính di truyền. Bệnh vẩy nến có liên quan chặt chẽ với ít nhất hai gen mà cộng đồng y khoa đã biết. Nếu bạn có thành viên trong gia đình mắc bất kỳ dạng vẩy nến nào, đặc biệt là cha mẹ ruột, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh vẩy nến hơn. Nếu bạn có cả cha và mẹ đều mắc bệnh vẩy nến, nguy cơ mắc bệnh của bạn thậm chí còn cao hơn.

Đó là hai nguyên nhân gây bệnh, nhưng khi bạn bị bùng phát vảy nến thể giọt thì thường do bị tác động bởi các yếu tố trực tiếp. Các tác nhân kích hoạt khác bao gồm:

• Nhiễm trùng đường hô hấp trên
• Nhiễm trùng xoang
• Cúm
• Viêm amiđan
• Nhấn mạnh
• Có các vết cắt, vết bỏng hoặc vết cắn trên da của bạn
• Một số loại thuốc bạn dùng (thuốc chống sốt rét và thuốc chẹn beta)
• Rượu bia
• Bị cháy nắng.

Người bệnh có thể có nguy cơ mắc bệnh vẩy nến giọt cao hơn nếu mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp hoặc đang hóa trị. Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh vẩy nến và có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Các giai đoạn của bệnh vẩy nến giọt

Bệnh vẩy nến giọt có ba giai đoạn, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng:

• Nhẹ: Chỉ có một vài đốm chiếm khoảng 3% diện tích da.
• Trung bình: Tổn thương chiếm khoảng 3%-10% diện tích da của bạn.
• Nặng: Tổn thương chiếm 10% hoặc hơn diện tích cơ thể và có thể bao phủ toàn bộ cơ thể.

Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn phải không chỉ dựa trên mức độ tình trạng của bệnh vẩy nến mà còn phải xem xét vị trí để mới có thể kết luận về ảnh hưởng đến cuộc sống và hoạt động hàng ngày của bạn.

Ví dụ, bệnh vẩy nến thể giọt trên da mặt bạn tuy chiếm diện tích ít nhưng lại ảnh hưởng đến vấn đề giao tiếp, làm việc của bạn hàng ngày.

Bệnh vảy nến thể giọt ở da đầu chỉ có thể ảnh hưởng đến 2%-3% tổng diện tích bề mặt cơ thể, nhưng có thể được phân loại là nghiêm trọng vì nó ảnh hưởng đến ngoại hình và giao tiếp của bạn.

Vảy nến ở tay có thể chỉ ảnh hưởng đến 2% tổng diện tích bề mặt cơ thể, nhưng có thể ảnh hưởng đến công việc của bạn nếu bạn làm việc bằng tay. Trong trường hợp đó, bệnh sẽ được phân loại là từ trung bình đến nặng.

Chẩn đoán bệnh vẩy nến giọt

Khi chẩn đoán bệnh vảy nến giọt, các các sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của bạn, đặc biệt là những loại thuốc bạn có thể đang dùng. Các bác sĩ sẽ kiểm tra và đánh giá tình trạng da của bạn vừa bằng mắt thường hoặc lấy mẫu da để xét nghiệm. Thông thường, các thông tin khám sức khỏe sẽ cung cấp cho bác sĩ đủ dữ liệu để chẩn đoán hoặc loại trừ bệnh vẩy nến giọt.

Nếu cần thêm thông tin, bác sĩ có thể lấy mẫu máu hoặc cấy dịch họng để xét nghiệm liên cầu khuẩn. Bác sĩ cũng thường thực hiện sinh thiết da khi muốn biết chắc chắn bạn mắc bệnh gì.

Cách điều trị bệnh vẩy nến thể giọt

Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau nếu các bạn bị xác định là bị vẩy nến giọt. Bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe sẽ có thể tư vấn cho bạn giải pháp nào phù hợp nhất với trường hợp của bạn, dựa trên mức độ nghiêm trọng.

Cách điều trị bệnh vẩy nến thể giọt nhẹ

Bạn có thể điều trị các trường hợp bệnh vẩy nến thể giọt nhẹ bằng:

• Kem cortisone không kê đơn để trị ngứa và sưng
• Dầu gội trị gàu cho da đầu của bạn
• Kem dưỡng da có chứa nhựa than đá giúp làm dịu da
• Kem dưỡng ẩm
• Thuốc theo toa có chứa vitamin A

Cách điều trị bệnh vẩy nến thể giọt trung bình đến nặng

Khi vảy nến giọt ở tình trạng nặng hơn, về cơ bản, bác sĩ có thể đề nghị một trong những phương pháp điều trị sau đây cho bệnh vẩy nến giọt nặng:

• Corticosteroid
• Thuốc sinh học như guselkumab (Tremfya) và ixekizumab (Taltz)
• Apremilast (Otezla)
• Deucravacitib (Sotyktu)
• Methotrexate

Các bác sĩ cũng có thể đưa ra lựa chọn sử dụng Quang trị liệu, còn được gọi là liệu pháp ánh sáng, để giảm tình trạng vảy nến giọt của bạn. Cụ thể, với phương pháp này, các bác sĩ sẽ khuyến khích các bạn tắm nắng buổi sớm hoặc đến bệnh viện để chiếu tia cực tím vào da bạn trong quá trình điều trị.

Tia cực tím, đặc biệt là UVB bước sóng hẹp, có khả năng làm chậm sự tăng sinh quá mức của tế bào da, một đặc điểm chính trong bệnh vảy nến, giúp giảm đỏ, bong vảy, ngứa và kích ứng da ở các vùng tổn thương. Do đó, khi áp dụng quang trị liệu, bạn có thể được kê thêm thuốc để da phản ứng nhanh hơn với ánh sáng.

Ngoài ra, một hướng điều trị nữa sử dụng thuốc sinh học có hiệu quả đối với bệnh vẩy nến mảng bám, nhưng chưa được nghiên cứu hiệu quả trong trường hợp vẩy nến giọt. Một số báo cáo cho biết thuốc sinh học hiệu quả nhất với khoảng 40% các mảng vẩy nến giọt chuyển thành vẩy nến mảng bám.

Chế độ ăn uống hợp lý cho vảy nến giọt

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và kiểm soát các triệu chứng của vảy nến thể giọt. Một chế độ ăn hợp lý không chỉ giúp giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch mà còn góp phần hạn chế các đợt bùng phát của bệnh. Dưới đây là những nguyên tắc và nhóm thực phẩm nên và không nên sử dụng dành cho người mắc vảy nến thể giọt:

Các thực phẩm nên bổ sung bao gồm: 

• Thực phẩm giàu omega-3. Ví dụ: cá hồi, cá thu, cá mòi, hạt lanh, hạt chia, quả óc chó,… sẽ giúp giảm viêm, hỗ trợ làn da và hệ miễn dịch.
• Rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt là các loại có màu sắc đậm như cải bó xôi, bông cải xanh, cà rốt, việt quất, cam, táo…cung cấp chất chống oxy hóa và vitamin giúp phục hồi da, giảm stress oxy hóa.
• Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch… sẽ giúp hạn chế phản ứng viêm, giúp ổn định đường huyết.
• Thực phẩm giàu kẽm và vitamin D như hạt bí, hải sản, thịt nạc, cá béo, trứng, sữa hoặc bổ sung từ ánh nắng mặt trời giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tái tạo da.
• Uống đủ nước giúp da không bị khô, hỗ trợ quá trình thải độc.

Bên cạnh đó, các bạn nên hạn chế hoặc tránh xa các loại thực phẩm như:

• Thức ăn chứa nhiều đường và tinh bột tinh luyện như bánh kẹo, nước ngọt, cơm trắng, bánh mì trắng… Chúng sẽ dễ gây viêm, dễ làm trầm trọng tình trạng vảy nến.
• Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa như đồ chiên rán, đồ ăn nhanh, thịt mỡ, bơ thực vật…sẽ kích thích phản ứng viêm và tăng nguy cơ béo phì, yếu tố nguy cơ của vảy nến.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa động vật, đặc biệt là sữa bò, phô mai béo, kem sữa… do một số người bệnh vảy nến nhạy cảm với casein, một loại protein có trong sữa.
• Rượu, bia, chất kích thích sẽ làm rối loạn hệ miễn dịch, tăng khả năng bùng phát bệnh.
• Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều phụ gia như xúc xích, lạp xưởng, đồ hộp, snack… sẽ gây hại cho gan và hệ miễn dịch, dễ kích hoạt bệnh.

Tuy nhiên, các bạn cũng cần lưu ý rằng:

• Không có chế độ ăn nào phù hợp tuyệt đối cho tất cả người bệnh. Hãy theo dõi phản ứng của cơ thể với từng loại thực phẩm.
• Kết hợp với lối sống lành mạnh: ngủ đủ, hạn chế căng thẳng, vận động nhẹ nhàng.
• Có thể cân nhắc tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia dinh dưỡng để cá nhân hóa chế độ ăn phù hợp nhất.

Phân biệt bệnh vẩy nến giọt và bệnh vẩy nến mảng bám

Bệnh vẩy nến giọt không phổ biến như bệnh vẩy nến mảng bám, loại bệnh vẩy nến phổ biến nhất và kéo dài suốt cuộc đời của một người. Nhưng nhiều người có thể nhầm lẫn giữa hai loại bệnh vảy nến này. Cùng tham khảo để biết hơn về tình trạng bệnh vảy nến mình mắc phải với cách phân biệt dưới đây:

Bệnh vẩy nến mảng bám thường biểu hiện là các mảng lớn, có vảy trên da. Các mảng này tạo thành các mảng lớn. Trong khi đó, bệnh vẩy nến giọt tạo thành các mảng nhỏ màu đỏ hoặc hồng, không phải lúc nào cũng có vảy. Các mảng này thường có da khỏe mạnh xung quanh.

Bệnh vẩy nến mảng bám xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường ở độ tuổi từ 20 đến 30 hoặc 50 đến 60. Còn bệnh vẩy nến giọt xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên dưới 30 tuổi. Nhiễm trùng do vi khuẩn như viêm họng liên cầu khuẩn thường gây ra bệnh vẩy nến giọt, trong khi bệnh vẩy nến mảng bám có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân bao gồm cả di truyền.

Nếu bạn hoặc con bạn bị bệnh vẩy nến giọt, sẽ thường xuất hiện ở thân mình, cánh tay hoặc chân. Vảy nến mảng bám thường xuất hiện ở khuỷu tay, đầu gối, da đầu, tai và lưng dưới. Vảy nến giọt không xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc móng tay như các dạng vẩy nến khác.

Cách sống chung với bệnh vẩy nến giọt

Vảy nến giọt thường là tạm thời và sẽ tự khỏi. Một số người có thể bị vảy nến giọt nhiều lần, nhưng điều đó không có nghĩa là nó sẽ dẫn đến vảy nến mảng mãn tính.

Nếu bạn bị bệnh vẩy nến, vẫn có những nguồn lực hỗ trợ bạn. Việc biết trước những gì sẽ xảy ra nếu bạn bị bệnh vẩy nến là rất quan trọng, vì nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và toàn bộ cuộc sống của bạn.

Các triệu chứng của bệnh vẩy nến có thể bùng phát theo thời gian, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Bệnh vẩy nến làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, bệnh tim mạch, trầm cảm và viêm khớp vẩy nến (PsA).

Biến chứng của bệnh vẩy nến giọt

Ngoài nguy cơ mắc các bệnh lý khác, bệnh vẩy nến giọt có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra các tác động tâm lý xã hội, ít nhất là trong thời gian bệnh kéo dài. Nó cũng có thể làm thay đổi màu da sẫm.

Trong nhiều trường hợp, vẩy nến giọt là tình trạng tạm thời thường xảy ra sau khi trẻ bị nhiễm trùng như viêm họng liên cầu khuẩn. Trong một số trường hợp, bệnh có thể chuyển thành vẩy nến mảng mạn tính, đòi hỏi phải điều trị lâu dài.

Những câu hỏi thường gặp về bệnh vẩy nến thể giọt

Bệnh vẩy nến giọt có phải là bệnh tạm thời không?

Vảy nến giọt có thể xuất hiện tạm thời và thường tự khỏi. Tuy nhiên, tốt nhất là nên được chẩn đoán chính xác để có thể điều trị nếu cần. Một số người có thể bị vảy nến giọt nhiều lần, nhưng điều đó không có nghĩa là nó sẽ dẫn đến vảy nến mảng mãn tính, mặc dù vẫn có khả năng xảy ra.

Bệnh vẩy nến giọt kéo dài bao lâu?

Trong hầu hết các trường hợp, đợt bùng phát bệnh vẩy nến thể giọt kéo dài từ hai đến ba tuần. Tuy nhiên, bác sĩ có thể muốn điều trị các triệu chứng và giúp ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng khác trong cơ thể bạn.

Bệnh vẩy nến thể giọt có lây không?

Không. Khi cơ thể phát bệnh vảy nến giọt thì bản thân bệnh vảy nến thể giọt là không có tính lây nhiễm nên không thể lây lan sang người khác. Tuy nhiên, về bản chất, nguyên nhân gây bệnh vảy nến giọt (dẫn đến cơ thể bị tự miễn phản ứng mạnh) do nhiễm trùng do vi khuẩn (viêm họng liên cầu khuẩn và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp) gây ra thì vẫn có khả năng là các bạn sẽ làm lây lan loại vi khuẩn này,  lây truyền sang người khác.

Làm sao tôi có thể biết được tôi có bị bệnh vẩy nến thể giọt?

Hãy đến trung tâm chăm sóc sức khỏe địa phương. Bác sĩ thường có thể chẩn đoán phát ban có phải là bệnh vẩy nến giọt hay không chỉ bằng cách quan sát, nhưng họ có thể đề nghị xét nghiệm viêm họng liên cầu khuẩn hoặc xét nghiệm máu.

Tôi có phải dùng thuốc lâu dài để điều trị bệnh vẩy nến giọt không?

Hầu hết các trường hợp đều đáp ứng tốt với thuốc bôi ngoài da và liệu pháp quang trị liệu. Nếu tình trạng không thuyên giảm, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu.

Vảy nến thể giọt là một dạng vảy nến tuy thường lành tính và có thể tự khỏi, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành các thể mãn tính nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp người bệnh chủ động kiểm soát bệnh, hạn chế các đợt bùng phát cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hi vọng bài viết trên đây đã mang đến những thông tin hữu ích cho các bạn tham khảo. Nếu bạn nghi ngờ mình mắc vảy nến thể giọt, hãy tìm đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn sớm. Tin rằng, tuân thủ phác đồ điều trị từ bác sĩ, chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống khoa học cũng là chìa khóa quan trọng trong quá trình hồi phục sớm cho các bạn.