Ghẻ ở trẻ em: Dấu hiệu, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh ghẻ ở trẻ em là một trong những bệnh ngoài da phổ biến nhất, gây ra nhiều phiền toái cho cả trẻ và gia đình. Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh cũng như các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ với bài viết dưới đây của Sebamed.

Bệnh cái ghẻ ở trẻ em là gì?

Ghẻ là một bệnh ngoài da phổ biến do ký sinh trùng cái ghẻ (Sarcoptes scabiei) gây ra. Đây là một loại ký sinh trùng rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường, sống ký sinh trên da người và động vật. Chúng đào hang dưới da, tạo ra những đường hầm nhỏ. Chúng đẻ trứng và để lại phân bên trong các đường hầm. 

Bệnh cái ghẻ gây ra các nốt phát ban đỏ nhỏ, mụn nước nhỏ và ngứa dữ dội. Đó là phản ứng dị ứng của cơ thể với ghẻ, trứng và phân ghẻ. Bệnh ghẻ rất dễ lây lan. Bệnh thường lây từ trẻ này sang trẻ khác khi trẻ ngủ chung giường hoặc tiếp xúc gần gũi.

Và do triệu chứng ngứa dữ dội nên thường trẻ sẽ gãi ngứa gây ra các vết xước, nên còn được gọi là ghẻ lở ở trẻ em.

Hình ảnh bệnh ghẻ ở trẻ em

Bệnh ghẻ có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi và giới tính, nhưng nhưng chủ yếu xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên. Do đây là các đối tượng có lớp da mỏng, mềm, là môi trường thích hợp cho ghẻ phát triển.

Ở trẻ em dưới 2 tuổi, phát ban do ghẻ thường xuất hiện ở đầu, cổ, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Ở trẻ lớn hơn, phát ban thường xuất hiện ở bất kỳ vị trí bàn tay, giữa ngón tay, cổ tay, đường vành đai, đùi, rốn, vùng bẹn, vùng ngực, nách,..

Nguyên nhân bệnh ghẻ ở trẻ em

Nguyên nhân trực tiếp gây ghẻ ở trẻ em thì do trẻ bị nhiễm những con ghẻ rất nhỏ, không thể quan sát bằng mắt thường. Bản chất, bệnh ghẻ có tính lây lan rất cao và có thể truyền từ người sang người qua nhiều con đường khác nhau. Con đường lây truyền phổ biến nhất là tiếp xúc trực tiếp da với da giữa người bệnh và trẻ khỏe mạnh.

Lây qua tiếp xúc da, đồ dùng cá nhân

Trong gia đình, việc ôm ấp, ngủ chung, chăm sóc trẻ hàng ngày đều có thể tạo điều kiện cho ký sinh trùng di chuyển sang trẻ. Tại trường học hay nhà trẻ, trẻ em thường chơi đùa và có nhiều tiếp xúc gần với bạn bè. Do đó nếu có một trẻ bị ghẻ, bệnh rất dễ lây lan nhanh chóng trong tập thể.

Ngoài tiếp xúc trực tiếp, bệnh ghẻ còn có thể lây truyền gián tiếp qua đồ dùng cá nhân. Khi trẻ dùng chung khăn tắm, quần áo, ga gối với người bị bệnh, ký sinh trùng ghẻ có thể bám trên các vật dụng này và lây sang trẻ khỏe mạnh. Đặc biệt, đồ chơi vải và thú nhồi bông là những vật dụng mà trẻ em thường xuyên tiếp xúc và chia sẻ với nhau, do đó cũng trở thành nguồn lây nhiễm tiềm ẩn.

Các vật dụng khác như giường nằm, nệm, ghế ngồi cũng có thể chứa ký sinh trùng và gây lây nhiễm nếu không được vệ sinh thường xuyên.

Môi trường sống ẩm ướt

Bệnh ghẻ thường xuất hiện và bùng phát mạnh ở những vùng dân cư đông đúc, nơi các gia đình sinh sống trong những căn nhà chật hẹp với điều kiện vệ sinh kém và thiếu nước sinh hoạt. Môi trường sống ẩm ướt, thiếu ánh sáng mặt trời cũng tạo điều kiện thuận lợi cho ký sinh trùng ghẻ sinh sống và phát triển.

Những ngôi nhà tối tăm, thiếu thông thoáng, không khí ẩm ướt là môi trường lý tưởng cho sự sinh sôi nảy nở của ký sinh trùng. Khi nhiều người sống chung trong một không gian hạn chế, việc tiếp xúc gần gũi giữa các thành viên diễn ra thường xuyên, tạo điều kiện cho bệnh lây lan nhanh chóng. Đây cũng là lý do tại sao bệnh ghẻ có tính chất gia đình rất rõ rệt. Vì khi một thành viên mắc bệnh, các thành viên khác trong gia đình rất dễ bị lây nhiễm theo.

Thói quen vệ sinh cá nhân

Thói quen vệ sinh cá nhân kém là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến bệnh ghẻ ở trẻ em. Trẻ em thường chưa có ý thức tự chăm sóc bản thân, chưa hình thành thói quen rửa tay trước khi ăn và vệ sinh cá nhân không sạch sẽ, do đó rất dễ mắc các bệnh ngoài da nói chung và bệnh ghẻ nói riêng. Việc không tắm rửa thường xuyên khiến da trẻ trở thành môi trường thuận lợi cho ký sinh trùng bám vào và phát triển.

Nhiều gia đình không có thói quen thay quần áo sạch sẽ cho trẻ hàng ngày, hoặc không giặt ga gối, khăn tắm định kỳ, tạo điều kiện cho ký sinh trùng tích tụ và sinh sôi trên các vật dụng này. Khi trẻ tiếp xúc liên tục với những đồ dùng không được vệ sinh sạch sẽ, nguy cơ bị lây nhiễm bệnh ghẻ tăng cao đáng kể. Đặc biệt trong mùa đông, khi gia đình ít giặt giũ và phơi đồ, nguy cơ mắc bệnh ghẻ ở trẻ em thường tăng lên rõ rệt.

Đặc điểm riêng khiến trẻ em dễ mắc bệnh ghẻ

Trẻ em là đối tượng dễ bị bệnh ghẻ hơn người lớn do nhiều yếu tố đặc thù. Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện, khả năng đề kháng với các tác nhân gây bệnh còn hạn chế, do đó khi tiếp xúc với ký sinh trùng ghẻ, trẻ rất dễ bị lây nhiễm. Da của trẻ em mỏng và mềm hơn so với người lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho ký sinh trùng xâm nhập và đào hang dưới da dễ dàng hơn.

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ghẻ ở trẻ em

Bạn có thể không biết con mình bị ghẻ cho đến vài tuần sau khi ghẻ đã lan sâu dưới da. Một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh ghẻ là xuất hiện các nốt sưng đỏ phát ban rất ngứa. Ban ghẻ trông giống như nhiều mụn nước nhỏ được bao quanh bởi các mảng đỏ.

Ban thường trở nên nặng hơn khi trẻ ở trạng thái ấm, chẳng hạn như sau khi tắm hoặc khi trẻ đang nằm trên giường. Trẻ cũng thường bị ngứa dữ dội hơn vào ban đêm. Thêm vào đó, trên da cũng có vết vết đào hang (các đường lượn sóng ngắn) giữa các ngón tay của con bạn hoặc trên cổ tay, mắt cá chân, khuỷu tay, bẹn, nách, bàn chân hoặc đầu

Các triệu chứng thường bắt đầu từ 3 đến 6 tuần sau khi nhiễm ghẻ. Tuy nhiên, nếu bạn đã từng bị ghẻ, phát ban có thể xuất hiện chỉ sau 1 đến 3 ngày.

Những nơi thường xuất hiện phát ban nhất là:

• Giữa các ngón tay và ngón chân của con bạn
• Trên cổ tay của họ
• Bên trong khuỷu tay của họ
• Quanh eo của họ
• Ở mông hoặc bộ phận sinh dục của họ

Trẻ em thường bị phát ban khắp cơ thể. Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ bị ghẻ đều ngứa. Vì vậy, vẫn có các trường hợp trẻ bị ghẻ ngay cả khi không có triệu chứng.

>>> Có thể bạn quan tâm: Các giai đoạn ghẻ nước ở trẻ và cách chữa nhanh khỏi.

Cách chữa bệnh ghẻ ở trẻ em

Bệnh ghẻ trẻ em có thể trị được nhanh chóng và thường thì tất cả các thành viên trong gia đình đều tham gia điều trị cùng lúc. Việc điều trị sẽ tùy thuộc vào triệu chứng, độ tuổi và sức khỏe tổng quát của trẻ. Việc điều trị cũng sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Ví dụ, nếu con bạn dưới 2 tuổi, bé có thể cần một phương pháp điều trị khác, vì vậy hãy tham khảo ý kiến ​​chuyên gia y tế, bác sĩ chuyên môn.

Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Sử dụng kem và thuốc bôi theo toa: Bác sĩ sẽ kê đơn kem bôi hoặc thuốc mỡ trị ghẻ để tiêu diệt mạt ghẻ. Loại kem hoặc thuốc bôi phổ biến nhất được gọi là permethrin.
• Uống thuốc kháng histamine: Nếu ngứa khó chịu, các bác sĩ có thể kê thêm Histamine để giảm ngứa.
• Vệ sinh chăn ga gối đệm: Giặt sạch tất cả ga trải giường, vỏ gối, khăn tắm và quần áo bằng nước nóng. Sau đó phơi dưới nắng mặt trời. Quần áo và các vật dụng khác không thể giặt được ngay như gấu bông nên cho vào túi ni lông ít nhất 1 tuần để diệt ghẻ. Điều này rất quan trọng để giúp ngăn ngừa bệnh ghẻ lây lan giữa các thành viên trong gia đình.

Sau khi bé được điều trị thì phát ban sẽ ngừng lan rộng. Tuy nhiên, phát ban vẫn có thể gây ngứa trong tối đa 4 tuần. Đôi khi, ghẻ có thể kháng thuốc khi điều trị bằng kem hoặc thuốc mỡ. Nếu trẻ đã điều trị 2 lần bằng kem hoặc thuốc mỡ, thì có thể cần một phương pháp điều trị khác. Bạn trao đổi với bác sĩ để có hướng điều trị mới phù hợp.

Lưu ý:

• Bôi kem hoặc thuốc mỡ trị ghẻ cho mọi người trong gia đình vào cùng một ngày, ngay trước khi đi ngủ. Đảm bảo để kem hoặc sữa dưỡng da trị ghẻ trên da qua đêm, ít nhất 8 tiếng. Nếu bạn rửa tay qua đêm, hãy thoa thêm kem hoặc sữa dưỡng da lên tay.
• Chuẩn bị đủ kem hoặc thuốc bôi trị ghẻ để điều trị cho mọi người trong gia đình. Điều trị cho tất cả mọi người ngay cả khi họ không bị phát ban hoặc ngứa. Nếu không, ghẻ sẽ tiếp tục lây lan giữa các thành viên trong gia đình.
• Kem hoặc dung dịch trị ghẻ phải được thoa khắp cơ thể, từ đầu đến chân, bao gồm cả lòng bàn chân. Đảm bảo thoa đều vào kẽ ngón chân, kẽ ngón tay, nách, rốn, bộ phận sinh dục và mông.
• Cắt móng tay cho trẻ kỹ càng. Việc cắt móng tay hoặc đeo bao tay để giảm việc gãi ngứa, khiến xuất hiện vết thương cũng như giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Làn da của trẻ vốn mỏng manh hơn nên dễ xuất hiện tổn thương hơn.

Cách giảm ngứa ghẻ cho trẻ

Da của trẻ có thể vẫn ngứa trong 2 hoặc 3 tuần, ngay cả sau khi mạt ghẻ đã biến mất. Thuốc kháng histamine không kê đơn hoặc kem cortisone có thể giúp giảm ngứa. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng có thể áp dụng được. Các bạn có thể thử:

• Chườm lạnh, tắm nước mát để giúp giảm ngứa.
• Cắt móng tay cho con bạn để tránh lây lan bất kỳ con mạt nào vẫn còn sống sau khi điều trị.
• Không để con bạn gãi da. Gãi có thể gây nhiễm trùng da. Đeo găng tay cho trẻ nhỏ để tránh trẻ gãi. 

Khi nào trẻ bị ghẻ lở cần đi khám bác sĩ?

Bạn cần đưa trẻ đi khám khi các vết phát ban trở nên đỏ hơn, nóng hơn, bắt đầu sưng hoặc có mủ. Điều này có thể có nghĩa là da đang bị nhiễm trùng (viêm mô tế bào), là tình trạng nghiêm trọng hơn.

Hiểu rõ các nguyên nhân này giúp cha mẹ có biện pháp phòng ngừa hiệu quả, bao gồm giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, giặt giũ và phơi nắng đồ dùng thường xuyên, tránh tiếp xúc với người bệnh và đưa trẻ đi khám ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Ghẻ ở trẻ em: Dấu hiệu, triệu chứng và cách điều trị hi vọng đã mang đến những thông tin hữu ích cho các bạn tham khảo. Bệnh cái ghẻ ở trẻ em dễ điều trị nếu được phát hiện sớm, nhưng có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời, do đó việc nâng cao nhận thức về bệnh và phòng ngừa chủ động là vô cùng quan trọng.